بین اهل تسنن و شیعیان گاها اختلافاتی وجود دارد که عمده آنها برمیگردد به منابعی که ایشان استفاده میکنند. در فقه، عقائد، اصول و … اختلافاتی که مشاهده میشود برگشت به منابعی میکنند که مورد اعتماد ایشان است.
یکی از اختلافاتی که شیعیان و اهل تسنن دارند، نحوه پایان دادن به قرائت قرآن است. در همین ابتدا بایستی یادآور شویم که خیلی از اختلافات موجود، آن چنان مهم نیستند که کسی بخواهد با بزرگنمایی آنها بخواهد بگوید بین شیعه و سنی اختلاف عظیم است. این که قرائت قرآن را با “صدق الله العلی العظیم” پایان دهیم یا با “صدق الله العظیم”؛ امر زیاد مهمی نیست.
اما اینکه این اختلاف از کجا آب می خورد باید عرض کنیم:
اصراری که شیعیان بر خواندن “صدق الله العلی العظیم” دارند با توجه به روایاتی است که در منابعشان موجود است. نمونه ای از آنها این است:
دلیل اول: «ابن سلام از پیامبر(ص) سوالات متعددی کرد که یکی از آنها این بود: ای محمد(ص) به من خبر ده شروع و ختم قرآن با چیست؟
پیامبر(ص) فرمود: شروع آن با «بسم الله الرحمن الرحیم» و پایان آن با «صدق الله العلی العظیم» است» .[۱]
دلیل دوم: در اعمال ام داود است که امام صادق(ع) فرمود: «بعد از خواندن قرآن در حالیکه رو به قبله هستی «صدق الله العلی العظیم» بگو».[۲]
این دو حدیث است که شیعه بر طبق آنها عمل میکند.
علامه مجلسی در شرح این عبارت گفته است: معنای کلام این نیست که: “صدق الله العلی العظیم” جزء قرآن است بلکه منظور این است که سزاوار می باشد تلاوت قرآن با این عبارت ختم شود.( علامه مجلسی ، بحارالانوار ، هشتم ، بیروت ، الوفا ، دفتر انتشارات اسلامی ، ۱۳۷۴ ش ، ج ۵۷ ، ص ۲۴۳)
بالاخره هر کلامی آداب خاص خود را دارد وقتی ما کلام خداوند متعال را با استعاذه آغاز می کنیم و در آغاز «بسم الله الرحمن الرحیم » می گوییم شایسته است با اتمام تلاوت نیز با ذکری از خداوند متعال به آن پایان دهیم .
«علی» از اسماء خداوند است و خداوند خود را با این نام یا صفت در قرآن مجید خوانده است. چنانکه در سوره بقره، آیه ۲۵۷ آمده است «و هو العلی العظیم».
اما اهل تسنن دلیلی که برای گفتن “صدق الله العظیم” ارائه میکنند ظاهرا این است که (چون شیعیان علی را همطراز خدا قرار میدهند و آنرا در کنار نام خدا در “صدق الله العلی العظیم” می آورند، ما “العلی” را حذف میکنیم).
برای قضاوت در مورد دلیل اهل سنت، بد نیست به قرآن هم مراجعهای داشته باشیم. وصف خدای متعال در قرآن در مورد اوصاف خدا، “هو العلی العظیم” آمده است[۳] که باید اهل تسنن بدان جواب مناسبی داشته باشند. آیا خدا هم خواسته نام علی(علیه السلام) را همطراز خود قرار دهد؟ یا وصف “العلی” به معنی بلند مرتبه، یکی از اوصاف خداست؟
میبینیم که شیعه با استناد به روایاتی که در منابعش آمده است، صدق الله را همراه وصف “العلی” می آورد. اما متأسفانه اهل تسنن که ادعای عمل به سنت رسول الله را میکنند، به دلایلی واهی و غیر حقیقی، “صدق الله العظیم” میگویند.
«وَمَا یَتَّبِعُ أَکْثَرُهُمْ إِلاَّ ظَنًّا إَنَّ الظَّنَّ لاَ یُغْنِی مِنَ الْحَقِّ شَیْئًا إِنَّ اللّهَ عَلَیمٌ بِمَا یَفْعَلُونَ» (یونس، ۳۶)؛ و بیشترشان جز از گمان پیروى نمىکنند [ولى] گمان به هیچ وجه [آدمى را] از حقیقت بىنیاز نمىگرداند آرى خدا به آنچه مىکنند داناست.
این سوء ظن به شیعیان هرگز سودی به حال آنان نخواهد داشت ، تهمت شرک زدن به شیعیان عاقبت خوشی نخواهد داشت، شیعه هرگز امام علی(ع) را هم مرتبه خداوند متعال قرار نداده است، اگر کمی منصف باشند یک سند بیاورند در جایی از مستندات شیعه کوچکترین اشاره ای به این شده باشد که شیعیان چنین اعتقادی داشته باشند.
مگر نه این است که در اذان شیعیان امام علی(ع) را «ولی» و «حجت» خداوند می دانند و هر روز این حقیقت را اذعان می کنند، چگونه است که در جایی ایشان را ولی خدا بدانند و در جایی دیگر هم مرتبه با خداوند جل جلاله .
بار دیگر هم متذکر می شویم آوردن نام بلند مرتبه خداوند با همان وصفی که در قرآن مجید برای ذات متعالش به کار برده است ، نه تنها شرک نبوده که ذکر بلند مرتبگی خداوند متعال است.
پی نوشتها:
[۱] علامه مجلسی، بحارالانوار، ج ۵۷، ص ۲۴۳، باب ۳۷، ص ۲۴۱، چاپ بیروت.
[۲] همان، ج ۹۵، ص ۴۰۰، باب ۲۶.
[۳] بقره/۲۵۵ و شوری/۴.
منبع: جام نیوز