به ابتکار اداره محیط زیست شهرستان دزفول و با همکاری مؤسسه خزنده شناسان پارس ، در یازدهم دیماه کارگاه آموزشی با موضوع حفاظت از لاکپشت فراتی تشکیل گردید . این کارگاه در دو نوبت صبح و عصر برگزار شد .
به گزارش دزمهراب و به نقل از خبرنگار روناش، جلسه صبح با حضور روسای ادارات محیط زیست شهرهای استان و کارشناسان محیط زیست برگزار گردید . در این نشستی علمی ، کارهای پژوهشی در حوزه محیط زیست ارائه گردید همچنین شیوه های حفاطت از گونه های کمیاب جانوری چون لاک پشت فراتی مورد بررسی قرار گرفت .
حفاظت از گونه های کمیاب ، مشارکت مردمی طلب می کند
جلسه عصر با حضور نمایندگان سازمان های مردم نهاد و فعالان محیط زیست برگزار گردید . در آغاز رئیس اداره محیط زیست دزفول ضمن خیر مقدم به مهمانان ، از سازمان های مردم نهاد که در حوزه آموزش مسائل محیط زیست تلاش می کنند ، تقدیر نمود .
فرهاد قلی نژاد گفت : بخش عمده ای از فعالیت های محیط زیست مربوط به آموزش می شود . امروزه آگاهی بخشی به اقشار مختلف و مشارکت مردمی در حفاظت از محیط زیست نقش مهمی دارد . رئیس اداره محیط زیست دزفول افزود حفاظت از گونه های نادر جانوری یا گیاهی ، مشارکت مردمی را طلب می کند . همان طور که حفظ آثار تاریخی و میراث فرهنگی یک سرزمین بدون مشارکت های مردمی امکان پذیر نخواهد بود ، در مورد حفظ گونه های جانوری نیز باید مردم آموزش ببینند تا اهمیت موضوع برای آنها مشخص گردد . وی خاطرنشان کرد از آن جایی که زیستگاه دو گونه کمیاب جانوری لاک پشت فراتی و سمندر امپراتور در استان خوزستان است و از هر دو گونه جمعیت بسیار کمی موجود است ، حفاظت از این گونه ها برای تشکل های زیست محیطی اهمیت خاصی دارد .
قلی نژاد تاکید نمود شرایط فعلی ، شرایط حساسی برای حفظ این دو گونه کمیاب است . حفظ گونه های کمیاب ، در واقع حفظ منابع ژنتیک جانوری در جهان خواهد بود . وی اظهار امیدواری کرد که با همکاری نهادهایی چون آموزش و پرورش و سازمان های مردم نهاد بتوان امکان آموزش های محیط زیست را در جامعه به ویژه برای نوجوانان فراهم کرد .وی همچنین از حمایت های خیرین محیط زیستی در جهت همکاری و مشارکت در برگزاری برنامه های محیط زیست تقدیر به عمل آورد .
زیستگاه های گونه های کمیاب در اولویت آموزش
مدیر عامل انجمن خزنده شناسان پارس ، با ذکر این مطلب خاطر نشان کرد آموزش های محیط زیستی در هر محیطی باعث ارتقای آگاهی مخاطبان می شود با این وجود آموزش حفاظت از لاک پشت فراتی بهتر است در نقاطی متمرکز شود که زیستگاه و یا مناطق پیرامون زیستگاه این جانور باشد . همچنین مناطقی که متخلفین محیط زیستی در آن جا حضور بیشتری دارند ، ضرورت آموزش بیشتر احساس می شود .
دکتر هانیه غفاری در زمینه کیفیت آموزش تاکید نمود برای سهولت و سرعت بخشیدن در امر آموزش هر تیم آموزشی یک نماینده انتخاب می کند که با ما در ارتباط باشد . بدیهی است موسسه مذکور مواد آموزشی را در اختیار نمایندگان قرار خواهد داد و پاسخگوی پرسش های آنان در زمینه آموزش می باشد .
آموزش گام به گام و با برنامه ای مدون انجام می شود
در بخش پایانی ، رئیس هیئت مدیره موسسه خزنده شناسان پارس گفت : این آموزش دومین بار است که برای مناطق حومه دزفول انجام می شود . مرحله اول برای مدارس اطراف پارک کرخه ، میان رود و شاهور انجام گرفته است . این طرح برای دانش آموزان کلاس های پنجم و ششم ابتدایی و به صورت زمان بندی شده برگزار می گردد .
در ادامه باربد صفایی ، با استفاده از اسلاید و به صورت عملی برای نمایندگان تشکل های محیط زیست شیوه های آموزش را تشریح کرد . وی اعلام نمود اولین مرحله آموزش ، برگزاری آزمونی ساده با پرسش ها و تصاویری مربوط به محیط زیست است . این مرحله که پیش آزمون نام دارد ، یک هفته قبل از آموزش خواهد بود و آزمونی بدون نمره خواهد بود . هدف از پیش آزمون ، سنجش معلومات دانش آموزان در حوزه طبیعت پیرامونشان است .
پیش آزمون به طراح سوال در طرح آزمون های بعدی نیز کمک خواهد نمود . همچنین به منظور آشنایی نوجوانان با محیط بانان ، پیش آزمون با حضور و معرفی یک محیط بان انجام می شود .
صفایی افزود : در مراحل بعدی برگه هایی در اختیار دانش آموزان قرار می گیرد که در آن تصاویری از گیاهان و یا جانوران بومی خودشان چاپ شده است . این تصاویر با پرسش هایی همراه است که دانش آموزان با دیدن تصاویر پاسخ مربوط به آن را پیدا می کند .
این کارشناس محیط زیست مواد آموزشی را گام به گام برای حاضرین تشریح نمود . وی با کمک اسلاید هایی تصاویری از لاک پشت ، تخمگذاری ، زیستگاه ، تغذیه و مراحل رشد آن را معرفی نمود و در باره آنها توضیحاتی داد . سپس انواع پرسش هایی را که از این مجموعه استخراج می شود به حاضرین ارائه کرد .
باربد صفایی با معرفی اسلایدها خاطرنشان کرد آموزش تنها منحصر به لاک پشت نیست زیرا نوجوانان باید با گونه های گیاهی و جانوری پیرامون خود آشنا شوند . در این برنامه با محوریت لاک پشت فراتی ، اطلاعات محیط زیستی دیگری نیز در مواد آموزشی گنجانده شده است . آموزش های تصویری باید به گونه ای باشد تا اگر نوجوانان لاک پشت فراتی را در طبیعت دیدند ، آن را بشناسند و نوع غذای آن را بدانند و در نهایت ضرورت حفاظت از آن را درک کنند .
رئیس هیئت مدیره موسسه خزنده شناسان پارس افزود مرحله بعدی آموزش ، توزیع کارت هایی است که دارای تصاویری هستند و دانش آموزان آنها را بر تابلویی نصب می کنند و مربی آموزش از روی آنها پرسش هایی مطرح می کند که نوجوانان پاسخ می دهند بدین ترتیب نوجوانان به طور عملی با زنجیره غذایی آشنا می شوند و اطلاعاتی در این زمینه ها کسب می کنند . صفایی در پایان به مسائل مالی تامین اعتبار برای عملی شدن این برنامه ها در سطح مدارس اشاره نمود و خاطرنشان کرد برخی نهادها مانند شهرداری ها می توانند در توزیع پوستر و چاپ برگه های موردنیاز با انجمن های محیط زیست در اجرای طرح های آموزشی مشارکت کنند . این کارشناس محیط زیست در پایان ضمن پاسخ به پرسش های حاضرین ، اعلام نمود مواد آموزشی را به طور کامل در اختیار نمایندگان سازمان های محیط زیست قرار خواهیم داد .
گفتنی است در این کارگاه آموزشی نمایندگانی از انجمن های مردم نهاد دزفول شرکت کردند که عبارتند از :
انجمن کوهنوردان دزفول
انجمن آوان سبز
انجمن سفیران بانگ زمین
انجمن طبیعت دز
انجمن دوستی دزفول با سایر کشورها
انجمن دوستداران و پژوهشگران دزفول ( دزپارس )
گفتنی است مؤسسه خزنده شناسان پارس ، یک تشکل مردمی و غیردولتی است که از سال ۱۳۸۵ فعالیت های خود را در حوزه آموزش و پژوهش مسائل محیط زیست در سطح کشور انجام می دهد . مدیر عامل این مؤسسه دکتر هانیه غفاری ، عضو هیئت علمی دانشگاه و خزنده شناس است که تا کنون چند کارگاه آموزشی در شهرستان دزفول با همکاری اداره محیط زیست برگزار نموده است .
فاطمه سادات اشرفی زاده – روناش