خوزستان در طول تاریخ به محبت اهل بیت(ع) و همچنین دروازه ورود تشیع به ایران مشهور بوده و شاخصه همه مردم این دیار حب و آل محمد(ص) است. در کنار این مشخصه بارز، تنوع قومی و زبانی در خوزستان، این استان را به رنگین کمان زیبایی از رسوم و زبان ها و لباس ها تبدیل کرده است.
پایگاه اطلاع رسانی عروج به نقل از تسنیم: در گفتوگویی که با حجت الاسلام و المسلمین سیدمحسن شفیعی، مدرس حوزه و دانشگاه و همچنین رئیس دفاتر استانی نهاد رهبری در خوزستان انجام دادیم، به مولفههای هویت خوزستانی و اینکه برای نایل شدن به یک فرهنگ مستحکم و نفوذناپذیر در خوزستان چه کارویژههایی میشود انجام داد پرداختهایم.
همچنین نقش رسانهها در این موضوع مهم نیز یکی از موضوعات مطرح شده در این گفتوگو بود که از نظرتان میگذرد.
تسنیم: انقلاب اسلامی با ویژگی ها و مولفه های منحصر به فرد، در عرصه رسانه به چه جنس رسانه ای نیازمند است یا به تعبیر دیگر رسانه انقلابی باید چه شاخصه هایی را در خود نهادینه کند؟
حجت الاسلام شفیعی: ببینید رسانه انقلاب باید از جنس خود انقلاب باشد. حالا شما رسانه ای ها باید توجه کنید انقلابی به این بزرگی، قطعاً ساز وکار بزرگی میخواهد. و یکی از بزرگترین این سازوکارها، رسانه است.
انتقال پیام انقلابی با این مشخصهها با نشریات زرد و رسانه های خنثی و یا خدای ناخواسته آلوده امکان پذیر نیست. انقلاب اسلامی نمیتواند از حنجرههای بیمار صادر شود. به قول حضرت امام، هنر متعهد باید صدای مستضعفین باشد و رسانه ای از جنس خود میخواهد.
تسنیم: کمی ملموس تر و شفاف تر بیان می کنید؟
حجت الاسلام شفیعی: مثلاً ببینید کاری که شهید آوینی انجام داد از این جنس بود. آوینی کاری را در عرصه انقلاب اسلامی کلید زد که متناسب با مختصات انقلاب بود و هنر اجاره ای را وارد عرصه انقلاب نکرد.
شهید آوینی معتقد بود این انقلاب، پاک و الهی و بزرگ است و تریبون و رسانه ای از جنس خود میخواهد که پیامش را انعکاس دهد.
رسالت خبرگزاری تسنیم رسالتی بسیار مهم است
تسنیم: با اوصافی که فرمودید، خبرگزاری تسنیم با دغدغه های انقلابی که دارد باید چگونه کار رسانه ای انجام دهد؟
حجت الاسلام شفیعی: خبرگزاری تسنیم از نگاه بنده رسالت بزرگی را دنبال میکند و میخواهد تریبون انقلاب باشد بنابر این رسالتی از جنس رسالت پیامبران را دنبال میکند.
در خبرگزاری تسنیم که اینگونه دغدغههای بزرگ دنبال میشود باید همه عوامل و کارگزاران این خبرگزاری هم همین دغدغه را داشته باشند.
به نظرم یکی دیگر از وظایف خبرگزاری تسنیم باید تولید و پرورش نیروهای حزب الهی در عرصه رسانه باشد. که این نیروها را پرورش داده و تقدیم عرصه هنر متعهد نماید. بهتر است در استان خودمان، خوزستان با برگزاری کارگاههای رسانه ای با بهره گیری از اساتید مجرب به این مهم نیز بپردازید.
ابعاد گوناگون شخصیتی امام خامنه ای باید مورد مطالعه قرار گیرد
تسنیم: خبرگزاری تسنیم برای انتقال این دغدغه های بزرگ باید پیگیر چه محورهای باشد؟
حجت الاسلام شفیعی: به اعتقاد من اصل و محور حرکت خبرگزاری تسنیم باید انتشار گفتمان امام(ره) و حضرت آقا باشد. روی این مسئله هم باید همت گمارد و تلاش و جدیت داشته باشد.
در مورد گفتمان امام خامنه ای معتقدم باید همه ی مبانی فکری و دیدگاه ها و ابعاد شخصیتی ایشان در تمام حوزهها را مثلاً حوزه ادبیات،روشنفکری دینی، بیداری اسلامی و.. مورد مطالعه قرار دهیم.
برای نمونه کتابی است با عنوان در مکتب جمعه که مربوط به دهه 60 است و وزارت ارشاد وقت خطبههای حضرت آقا در نماز جمعه را در طول ریاست جمهوری و قبل از آن را جمع آوری نموده است. شما وقتی متن این خطبهها را میخوانید به راحتی تفاوت محسوس بین خطبه ایشان با سایر خطبهها را متوجه میشوید.
تسنیم ابعاد گوناگون اندیشه امام خامنه ای را نشر دهد
تسنیم: منظورتان این است که ما در خبرگزاری تسنیم باید در تمامی حوزه های اندیشه ای امام خامنه ای کارکنیم؟
حجت الاسلام شفیعی: بله، دقیقاً همین طور است. باید در تسنیم فضایی ایجاد شود که بتوان این اندیشهها را در تمامی ابعاد نشر داد و افکار و خطوط فکری ایشان به عنوان یک اندیشمند مورد بررسی قرار گیرد. من خاطرهای دارم شنیدنی است.
حدود چند سال پیش روسای دانشکدههای کشاورزی و مدیران بخش کشاورزی کشور در اهواز جلسه ای داشتند و من هم دعوت بودم. در آن جلسه که یک جمع تخصصی بود، قرار بود صحبت کنم ،خیلی فکر کردم که چگونه برای این جمع تخصصی صحبت کنم. برای تنظیم متن سخنرانی خودم به کتاب 4 ساله ی دوم که مجموعه دیدارهای امام خامنه ای در دور دوم ریاست جمهوری ایشان است و انتشارات روزنامه اطلاعات آن را چاپ نموده، رجوع کردم.
سرفصلهایی از صحبتهای حضرت آقا در جمع مسئولین کشاورزی و توصیههای ایشان به وزرای کشاورزی و اعضای کمیسیون های کشاورزی مجلس شورای اسلامی را استخراج کردم و در آن جمع مطرح نمودم.
صحبتم بسیار انعکاس پیدا کرد و مورد تحسین جمع قرار گرفت. همان جا و در پایان سخنرانی و حتی بعد از برنامه گفتم هیچ کدام از این صحبتها متعلق به خودم نیست این ها صحبتهایی است که حضرت آقا در دهه 60 و در دوران ریاست جمهوری خود مطرح کرده اند.
به نظرم جامعه نیازمند این است که نظرات رهبری را در عرصههای مختلف بشناسد و با آن ها مانوس بشود.
دفاع مقدس و ورود تشیع عناصر مهم هویتی خوزستانیها است
تسنیم: با توجه به اینکه چندماهی از فعالیت تسنیم خوزستان می گذرد چه توصیه ای برای بهبود فعالیت های این خبرگزاری در استان دارید؟
حجت الاسلام شفیعی: تسنیم خوزستان به طور خاص باید چند کار ویژه انجام دهد و آن ها را برای خود جز اولویتهای اصلی قرار دهد. یکی بحث دفاع مقدس است. مثلاً همان طور که الآن در خطه خراسان، فرهنگ رضوی در آداب و رسومشان نهادینه شده است که بسیار امر مبارکی است، اینجا هم باید بحث دفاع مقدس نهادینه شود.
بحث دوم ،این است که خوزستان دروازه ی ورودی تشیع به ایران بوده است و این امر باید در محورهای کاری تسنیم خوزستان باشد. این مسئله را حضرت آقا در سفر سال 75 به استان خوزستان مطرح کردند.
تسنیم: اینکه خوزستان مرز ورودی تشیع به ایران بوده است را کمی تشریح می کنید؟
حجت الاسلام شفیعی: امروز رسانه های معاند با حجم وسیع تبلیغات علیه مردم خوزستان درصددند اینگونه القاء کنند که خوزستان یک استان غیر شیعی است. اینجاست که آدمی به نکته سنجی دقیق حضرت آقا در سال 75 پی می برد. ایشان با تاکید بر اینکه خوزستان خاستگاه تشیع بوده ، به نوعی خوزستان را از آن تفکرات مسموم مصون کردند.
باید مفاخر و علمای شیعه در استان در حوزههای مختلف معرفی شوند که این کار می تواند از اولویت های تسنیم خوزستان باشد.
تسنیم: تشیع جز هویت خوزستانی است، در نگاه شما هویت یک خوزستانی چه انگاره هایی در دل خود دارد؟
حجت الاسلام شفیعی: در مورد هویت خوزستانی ، من به عنوان یک کارشناس دینی و با رویکرد دینی به این مقوله نگاه میکنم و در این مسئله به هیچ وجه تعصب و یا تفاخر را دخیل نمی دانم. باید بحث دلبستگی و تعلق خاطر به خوزستان تقویت شود.
دلبستگی استانی و بومی جز مؤلفه های امنیت ملی است باید این را مغتنم بشماریم و حفظ کنیم. متأسفانه این چیزی است که امروز مورد غفلت قرار گرفته است، این یک زنگ خطر است و ضریب امنیت ملی را کاهش میدهد.
تصور کنید اگر سال 59 این دلبستگی و حمیت و غیرت دینی و استانی نبود چه اتفاقی میافتاد، اگر با اولین حمله صدام، همهی خوزستانیها خوزستان را ترک میکردند و در برابر آن هجوم ناجوانمردانه مقاومت نمی کردند چه فاجعه ای رخ می داد.
اخیرا و با تاسف و تعجب مطلبی در برخی پایگاه های خبری از فردی منعکس شد که از ایستادگی مردم خوزستان در دوران جنگ تحمیلی در شهرها و روستاهای استان به عنوان یک اشتباه تعبیر شده و اظهار شده که مردم غیر نظامی نباید در آن دوران در شهرها می ماندند.
در حالی که وقتی به آن دوران رجوع می کنیم ملاحظه می شود که مردم غیر نظامی خوزستان از زن و مرد ، بزرگ و کوچک حضور در شهر ها را وظیفه و مایه دلگرمی رزمندگان و نیروهای مسلح می دانستند و به عنوان یک تکلیف شرعی خانه و کاشانه ی خود را رها کرده و از آن محافظت نمودند.
هویت استانی باید با نگاه دینی شکل بگیرد
تسنیم: تقویت این هویت و دلبستگی آیا سبب بروز برخی آسیب ها نمی شود؟
حجت الاسلام شفیعی: نه به هیچ وجه. این دلبستگی باید فارغ از هر گونه نگاههای قومی و قبیلهای مورد تاکید قرار گیرد و اگر این هویت با رویکرد دینی شکل گرفت قطعاً خوزستان با این همه منابع غنی در همه عرصهها رشد و شکوفایی مییابد.
البته در آموزه های دینی هم این دلبستگی و وطن دوستی نه تنها نهی نشده بلکه مورد تمجید هم قرار گرفته است.
هجمه اعتقادی دشمن به دلیل علاقه شدید مردم خوزستان به اهل بیت است
تسنیم: شما مستحضرید خوزستان تنوع قومیتی بالای دارد که در کشور شاید منحصر بفرد است، با این پیچیدگی به نظر رسیدن به هویت واحد و بهره گیری از آن برای پیشرفت و توسعه مشکل باشد؟
حجت الاسلام شفیعی: بله، خوزستان به نوعی آیینه تمام نمای ایران است و اقوام مختلفی در آن زندگی می کنند ولی همیشه مهم ترین عامل یکپارچگی استان محبت و ارادت به اهل بیت است. اگر میبینیم امروز دشمن این نقطه را نشانه گرفته است دقیقاً با برنامه ریزی اقدام کرده است.
از سال ها قبل به این فکر میکردم اگر روزی دشمن بخواهد در خوزستان کار کند مطمئناً تشیع و عشق به اهل بیت را نشانه میگیرد. چرا که می بیند برای نمونه در دو ماهه ی محرم و صفر شمال تا جنوب استان یکپارچه و متحد سیاه پوشیده و برای امام حسین(ع) عزا داری میکنند.
این انسجام و باورهای مذهبی واحد می تواند موجب دلبستگی مردم و پیشرفت استان شود و چشم دشمنان را کور نماید.
تسنیم: در این هویتی که شما بیان کردید دین جایگاه ویژه ی دارد، ولی به نظرم اکنون این هویت نهادینه نشده و ما مثلاٌ در حوزه فرهنگ عمومی و بحث عفاف و حجاب با چالش های اساسی روبرو هستیم؟ برخی هم معتقدند که فرهنگ دفاع مقدس در متن جامعه مشهود نیست، نظر شما چیست؟
حجت الاسلام شفیعی: دقت کنید که باید در انتقال مفاهیم و شکل گیری هویت و فرهنگ در هر جامعه ای ، مهندسی صورت گیرد. برای نمونه ترویج و نشر مفاهیم دفاع مقدس باید مهندسی شده و این ارزش ها با یک قوام مناسب در فرهنگ عمومی حفظ شوند.
در استان اجزای قوی فرهنگی وجود دارد ولی تا اینها به همدیگر متصل نگردند و شیرازه خوبی پیدا نکنند میشوند جمع پراکنده که کارآمدی سودمندی ندارند. یعنی فقط کنار هم هستند ولی به هم پیچ و مهره نشده اند.
در دوران نهضت امام و شکل گیری انقلاب اسلامی و نیز در دوره دفاع مقدس این شیرازه بندی شکل گرفت و به همین دلیل فرهنگ ارزشی و آرمانی حاکم شد، این مسیر باید استمرار و تداوم داشته باشد.
تسنیم: چرا بعد از جنگ آن گونه که باید این مفاهیم نهادینه نشده است؟
حجت الاسلام شفیعی: بله درست است متاسفانه بعد از جنگ نتوانستیم به خوبی و با تدبیر این شیرازه را حفظ کنیم البته استکبار و بدخواهان نظام نیز در این زمینه کار کردند و با دامن زدن به تعصبهای قومی که این خود یک سم مهلک است این شیرازه را تضعیف کردند ولی باید با توکل به خداوند و همدلی مجددا در این جهت تلاش کنیم و قطعا به نتیجه هم خواهیم رسید،چرا که ” والذینَ جاهدوا فینا لَنَهدی�’نهم سُبُلَنا “.
تسنیم: از شما متشکریم.
گفتوگو از اکبر بهاری