مصاحبه اختصاصی با معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش دزفول

پرونده بررسی وضعیت علوم انسانی در دبیرستان‌های دزفول

مصاحبه اختصاصی با حسن مرتضوی معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش دزفول

با سلام لطفا خود را معرفی نمایید و از سوابق کاری خود توضیح مختصری ارائه دهید؟

بسم الله الرحمن الرحیم ، لحمده علی ما کان و نستعینه من امرنا علی مایکون.«خداوند را بر گذشته خود شاکریم و برای آینده از او کمک می‌گیریم » . بنده مرتضوی ، معاون آموزش متوسطه اداره آموزش وپرورش دزفول و دارای مدرک کارشناسی ارشد رشته ادبیات هستم. افتخاربیش از28 سال سابقه کار در این دستگاه را دارم و تدریس در دانشگاه، و معاونت واحدهای آموزشی،تدریس به عنوان دبیر ادبیات از جمله سوابق تجربی اینجانب است و از خرداد 93 به عنوان معاونت آموزش متوسطه افتخار خدمتگزاری به جامعه بزرگ فرهنگیان و همشهریان معزز را دارم.

نظرتان در رابطه با جایگاه علوم انسانی چیست؟

از دیدگاه مقام معظم رهبری علوم انسانی جهت‌دهنده و فکرساز است و مسیر و مقصد حرکت جامعه را تعیین می‌کند. می‌توان گفت یکی از دلایل مهم تأکید ایشان بر علوم انسانی این است که ایران اسلامی کشوری در حال توسعه است و برای پیشرفت و توسعه،الگوی کاملی لازم است که مقصد و مسیر بر اساس آن روشن می‌شود و تعیین این الگوها و معیارها و شاخص‌های توسعه برعهده علوم انسانی است.

با این اهمیتی که حضرتعالی اشاره فرمودید چرا وضعیت علوم انسانی در واحدهای آموزشی شهر دزفول جایگاه مناسبی ندارد؟

امروزه یکی از چالش‌های پیش روی ما کاهش تدریجی علاقه‌مندان به رشته ادبیات وعلوم انسانی است که دلایل متعددی دارد.یکی از دلایل عمده آن تغییر سیاست‌های آموزش و پرورش در هدایت تحصیلی و سوق دادن دانش‌آموزان به سمت رشته‌های فنی وکارودانش است و در رشته‌های نظری نیز با موج فزاینده گرایش به سمت تحصیل در رشته علوم تجربی مواجه هستیم.این مساله در آینده به یکی از چالش‌های اساسی آموزش وپرورش تبدیل می شود.تامین پرسنل اداری و معلم با توجه به عدم گرایش دانش‌آموزان به رشته ادبیات وعلوم انسانی ومازاد شدن نیروی انسانی در این رشته و تقاضا برای تربیت دانشجو- معلم برای رشته‌های علوم‌تجربی باعث برهم خوردن تعادل در توزیع نیروی انسانی خواهد شد. اکثر دانش آموزان نخبه به سمت علوم انسانی گرایش ندارند و باید علت را در این موارد جستجو کرد:

1-نگاه اقتصادی صرف خانواده‌ها به تحصیل فرزندانشان در رشته‌هایی که آینده شغلی و درآمدزایی بیشتری دارند 2-کم‌توجهی به رشته ادبیات وعلوم انسانی و جذب محدود فارغ التحصیلان این رشته ناشی ازکم توجهی مسئولان و برنامه ریزان و مهندسی زده شدن سیستم اداری کشور3-عدم معرفی قابلیت ها و توانمندی‌های رشته ادبیات و علوم انسانی و مشاغل مهمی که فارغ التحصیلان رشته‌های علوم انسانی در آینده برخوردار می‌شوند.4-نگاه منفی نسبت به رشته انسانی و ایجاد جو منفی در جامعه نسبت یه این رشته و هدایت دانش‌آموزان کم توان درسی به این رشته5-نبود این رشته دربیشتر دبیرستان‌های خاص ، باید در این دبیرستان‌ها جهت جذب دانش‌آموزان نخبه شهرستان و علاقه‌مندان به ادبیات و علوم انسانی این رشته تاسیس و راه‌اندازی شود تا دانش‌آموزان مستعد در کنارهم تحصیل نمایند و جو منفی نسبت به این رشته کاهش یابد.6-بی‌توجهی و فراموش نمودن نقش رشته‌های علوم انسانی در ساختار جامعه،بسیاری بر این عقیده‌اند که یکی از کلیدی‌ترین ریشه‌های عقب ماندگی ما همین است.در کشورهای صنعتی علاقه مردم به انتخاب رشته‌های بازرگانی،مدیریت و اقتصاد بالاتر از رشته‌هایی است که در ایران به عنوان بهترین رشته‌ها شناخته می شوند ارزش‌گذاری غلط و منجمد در نظام آموزشی ایران منجر به آن شده است که ارزش رشته نه براساس نیاز فرد یا اجتماع، بلکه بر اساس معیارهای فرهنگی غلط تعیین شود.

این عواملی که اشاره شد کلی است و در تمام سطح کشور وجود دارد و شهر ما نیز از این امر مستثنی نیست عواملی   نیز وجود دارد که بنده به خاطر جلوگیری از اطاله مطلب به آنها اشاره نمی کنم   .

جایگاه مشاوره را در بهبود وضعیت علوم انسانی موثر می‌دانید؟

بله.اما باید در نظر داشت هدایت تحصیلی در بعضی از مدارس با توجه به وجود ظرفیت و جمعیت دانش‌آموزان در رشته‌های موجود آموزشگاه انجام می‌شود،به طوری که گاهی دیده می‌شود این امر در برخی از رشته‌ها از روی علاقه و استعداد دانش‌آموزان نبوده است.مهمترین عامل موثر در هدایت تحصیلی علاقه ورغبت دانش‌آموز است هنگام انتخاب رشته در پایه دوم باید توانمندی ذهنی دانش‌آموز را مد نظر داشت و چنانچه غفلت کنیم احتمال افت تحصیلی وجود دارد.مشاوره است که می‌تواند باآگاهی دادن به خانواده‌ها و دانش‌آموزان زمینه پرورش بهتر آنها را فراهم کند. دقت کنیم که آموزش ابزار پرورش است و ابزارهای مهم دیگری مانند مشاوره می‌توانند در این رابطه بسیار مشکل گشا باشند.

شما اشاره فرمودید که با تشکیل این رشته در دبیرستانهای خاص می‌توان بر زخم‌های این رشته مرهمی گذاشت.آیا امکان ندارد که امسال کلاس خاصی را در یکی از دبیرستان‌ها در نظر گرفته و دانش‌آموزان مستعد و دبیران توانمند و تخصصی در راستای نخبه پروری و ایجاد الگو در این رشته حرکت کنند؟

با توجه به اینکه نزدیک به پانزده روز از آغاز سال تحصیلی جدید می‌گذرد و برنامه‌کاری دبیرستان‌ها و دبیران از قبل مشخص شده است انجام این کار نیاز به بررسی دارد. فی الحال جواب سوال شمارا نمی توانم بدهم لذا پیشنهاد مناسبی است بررسی می‌کنیم اگر امکانش وجود داشت اقدام میکنیم .در جلسات کاری برای سالهای آینده به آن خواهیم پرداخت.

آمار و پراکندگی دانش‌آموزان در رشته‌های مختلف نظری در دزفول به چه صورتی است؟

ما در مجموع 54 دبیرستان در شهر داریم که ازمجموع آنها 28واحد دخترانه و26واحد دیگر پسرانه‌اند. در سال گذشته در سال سوم متوسطه تعداد 1613 نفر در رشته تجربی و 652نفر در رشته ریاضی و768 نفر در رشته انسانی و18نفر دانش‌آموز در رشته معارف داشته‌ایم و در سال چهارم متوسطه نیز1180نفر در رشته تجربی و601 نفر در رشته ریاضی و 385نفر در رشته علوم انسانی و 19 نفر نیز در رشته معارف مشغول به تحصیل بوده‌اند.نکته جالب را دقت کنید که تعداد دانش‌آموزان رشته تجربی به چه اندازه است!!!.علاوه بر این تعدا قابل توجهی از این دانش آموزان نیز در مدارس خاص و برخوردار مثل استعدادهای درخشان و نمونه دولتی و هیات امنایی‌ها درس میخوانند، برای مثال در سال سوم 32%دانش‌آموزان تجربی و53%دانش‌آموزان ریاضی در این مدارس بوده‌اند وفقط07/0%دانش‌آموزان علوم انسانی در مدارس خاص حضور داشته‌اند. رشد نابهجار برخی رشته‌ها توازن بین رشته‌ای رابرهم زده است و برکیفیت کار آموزش نیز تاثیر داشته است.

در چند دبیرستان رشته انسانی دایر است؟

در جنس پسر دبیرستان‌های شریعتی،ریسمانسج،عزیزصفری،سعید نفیسی،امام خمینی و آزادگان دارای رشته علوم انسانی اند امسال سعی زیادی کردیم که در دبیرستان‌های خاص این رشته را دایر کنیم اما به دلایلی از جمله عدم استقبال دانش آموزان موفق به تشکیل کلاس در این مدارس نشدیم ، به جز در دبیرستان های شاهد جساس ودکترشریعتی.

آیا قبول دارید که به عنوان معاون آموزش متوسطه طرح آموزشی خاصی برای علوم انسانی نداشته اید؟برای مثال بعد از بررسی بخشنامه‌های سایت اداره شما متوجه شدیم که کمترین دستورالعمل‌ها و طرحها درحیطه علوم انسانی بوده است.

در رابطه با مثالی که شما اشاره کردید قبول دارم وموافقم. اما در کل بنده در شورای آموزش وپرورش و شورای معاونین اداره طرح‌هایی را مطرح کرده‌ام که البته با یاری خدا در حال انجام آنها هستیم لکن هنوز ضعف‌هایی وجود دارد البته نیازهای برون سازمانی نیز باید در نظر گرفته شود که کار با سرعت بیشتری به جلو رود.

جناب مرتضوی سیاسی بازیها تاثیری بر سیاستگذاریها و برنامه‌های آموزشی شما و کل اداره دزفول داشته اند یا خیر؟

طرح سوال شما را صحیح نمیدانم.باید بدانیم که مسئولیت فرصتی است که خدا به بنده خود داده است و باید سعی شود تا امکان دارد ازآن سوء استفاده نشود. در انجام کار رضایت خدا و رضایت بنده خدا شرط است.به جرات میتوانم بگویم که تمام همکاران ما متعلق به بدنه خدمتگزار آموزش و پرورش‌اند و سیاسی بازی در کار ما جایگاهی ندارد.تمام مسئولین و همکاران ما توسط سازمان و مدیریت آن و از مجرای قانونی انتخاب می‌شوند .

و سخن آخر….

از حضور شما و پیگیریتان در رابطه با این موضوع اساسی متشکرم.اگر بتوانیم مسائل آموزشی و فرهنگی را رسانه ای تر کنیم و با استفاده از این ابزار سطح دانش خانواده‌ها و افراد را ارتقا دهیم آینده کشورمان روشنتر و پربارتر خواهد بود.ضمناً این دست مسائل بیشتر مورد توجه مسئولین خواهد بود چرا که به قول مولوی:                                                                  

آدمی فربه شود از راه گوش       جانور فربه شود از راه نوش

ما نیز از همکاری شما کمال تشکر را داریم وامیدواریم با کوشش بیشتر شما و همکارانتان شاهد پیشرفت و بهبود وضع علوم انسانی در دزفول باشیم.

و پرونده ما هنوز ادامه دارد……..