پس از بحث و نظرهای فراوان سرانجام کمیته انتخاب نماینده سینمای ایران برای معرفی به آکادمی علوم و هنرهای سینمایی (اسکار) دو نامزد نهایی خود برای معرفی از سوی ایران را معرفی کرد.
به گزارش رجانیوز، امیر اسفندیاری سخنگوی این کمیته از انتخاب «دربند» ساخته پرویز شهبازی و «گذشته» اثر اصغر فرهادی برای معرفی به اسکار بعنوان نماینده ایران خبر داد. وی گفته بود این انتخاب پس از انجام بحثها و بررسیهای مختلف درخصوص آثار موجود در سینمای کشور و نیز فهرست فیلم های معرفی شده برای هشتاد و ششمین مراسم اسکار از سوی سایر کشورها و همچنین وضعیت نامزدهای دریافت جایزه بهترین فیلم خارجی زبان در سال های گذشته صورت پذیرفت.
خانم فاطمه معتمد آریا و آقایان مسعود کیمیایی، بهروز افخمی، کمال تبریزی، حسن حسندوست، مسعود رایگان، علیرضا زرین دست، حسین معززی نیا و امیر اسفندیاری اعضای این کمیته بودند.
حضور دربند در این فهرست نهایی چندان عجیب نیست چراکه آخرین اثر پرویز شهبازی در جشنواره فجر سال گذشته نیز مورد توجه منتقدین و تحسین مخاطبین قرار گرفته و توانسته بود سیمرغ بهترین کارگردانی را نصیب کارگردانش کند. مضمون اجتماعی این اثر که در عین پرداختن به یک آسیب اجتماعی پایانی امیدوارکننده داشت و از سیاهنمایی افراطی نیز دوری کرده بود، یکی از نقاط قوت این فیلم برشمرده میشد.
اما آنچه موجب تعجب است حضور «گذشته» در میان دو نامزد نهایی معرفی به اسکار بعنوان نماینده سینمای ایران است. جدای از بحثهای محتوایی و فنی که میتواند معیار سنجش این انتخاب باشد، آنچه قابل توجه است بالا بودن دز فرانسوی فیلم در برابر میزان ایرانی بودن آن است.
اگرچه گذشته از کارگردان و بازیگری ایرانی در نقش مکمل بهره میبرد اما واقعاً نمیتوان آن را یک فیلم ایرانی یا محصول سینمای ایران نام نهاد. تهیهکننده فرانسوی، زبان فرانسوی، لوکیشن کاملا فرانسوی در کنار بیان موضوع و دغدغهای فرانسوی، این فیلم را یک اثر فرانسوی میکند نه ایرانی. جالب آنکه در فضای مجازی و برای مثال در صفحه ویکیپدیای این فیلم نیز، گذشته محصول فرانسه خوانده شده است.
اما جالبتر آنکه همین فیلم که اکنون بعنوان یکی از نامزدهای اصلی ایران برای معرفی به اسکار معرفی شده، دقیقاً چنین وضعی هم در فرانسه داشت و نهایتاً رقابت را به فیلم «رنوار» باخت. یعنی فرانسویها هم گذشته را یکی از فیلمهای مورد نظر خود برای معرفی به اسکار میدانستند که میتواند حاصل یکسال سینمای فرانسه لقب بگیرد. علاوه بر اینها در جشنوار کن نیز فیلم گذشته بعنوان نماینده فرانسه شرکت کرده بود.
البته گفتنی است که از نظر قوانین آکادمی علوم و هنرهای سینمایی اگر 90 درصد زبان فیلمی غیر انگلیسی باشد میتواند در بخش فیلمهای خارجی در اسکار شرکت کند و اگر عوامل خلاقه آن تابعیت کشوری را داشته باشند، میتواند بعنوان نماینده آن کشور معرفی شود. اما باید توجه داشت که برای اینکه فیلمی بعنوان نماینده سینمای ایران معرفی شود باید مولفههای محتوایی و فنی سینمای ایران را نمایندگی کند.
حال با این وصف باید با تعجب این سوال را مطرح کرد که آیا یک فیلم فرانسوی نماینده ایران در اسکار میشود؟