دزمهراب – محسن کاج : انتظارات ما و وعده های داوطلبان همچون دو تکّه ی گم شده از پازلی هستند که به دنبال هم می گردند تا برگه ی رأی ما را بسازند. در دوران تبلیغات به دنبال آن وعده هایی می گردیم که بیشترین هماهنگی را با انتظارات ما داشته باشد. پس مسئله ی بسیار مهم در یک «انتخاب خوب» این است که انتظارات خود را درست تنظیم کنیم تا با وعده های فرد اصلح چفت شود.
یکی از مسائلی که معمولا در شکل گیری انتظارات مورد غفلت واقع می شود، وظیفه ی اصلی یک نماینده و اختیارات قانونی او است. از این جهت بر آن شدم تا در این باب مطالبی خدمت همشهریان عزیزم ارائه کنم.
به همین منظور به سراغ قانون اساسی می رویم تا وظایف یک نماینده را برایمان روشن سازد. هر کدام از اصل های زیر به بخشی از این وظایف اشاره دارد:
- اصل 52: تصویب بودجه سالانه ای که دولت ارائه داده
- اصل54: زیر نظر داشتن مستقیم دیوان محاسبات کشور
- اصل 65: تصویب طرح ها و لوایح
- اصل 70: مکلف بودن وزرا و رئیس جمهور به حضور در مجلس و استماع سخنان نمایندگان در صورتی که لازم بدانند
- اصل71: وضع قانون
- اصل 76: حق تحقیق و تفحص در تمام امور کشور
- اصل 77: مصوب کردن عهد نامه ها، مقاوله نامه ها و موافقت نامه های بین المللی
- اصل78: تغییر در خطوط مرزی
- اصل 84: حق اظهار نظر در تمام مسائل خارجی و داخلی
- اصل 86: آزادی هر گونه اظهار نظر در مجلس
- اصل 87: لزوم رأی اعتماد به وزرای دولت
- اصل 88: سوال از رئیس جمهور و هیئت وزیران و لزوم حضور آنان در مجلس و پاسخگویی در زمان محدود.
- اصل 89: اختیار استیضاح هیئت وزیران یا هر یک از وزرا – استیضاح رئیس جمهور
- اصل 90: رسیدگی به شکایاتی که از طرز کار مجلس یا قوه ی مجریه یا قضائیه می شود.
- اصل 91: رأی به شش حقوقدان شورای نگهبان که قوه ی قضائیه پیشنهاد داده است.
شاید مهم ترین وظیفه ای که متوجه نمایندگان مجلس شورای اسلامی است، همان است که مقام معظم رهبری با عنوان «ریل گذاری حرکت دولت» از آن یاد نمودند. دولتی که سکان هدایت مهم ترین نهاد های فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و مدیریتی را در دست دارد و مجلس علاوه بر «ریل گذاری»، وظیفه ی مهم «نظارت» بر آن را نیز به دوش می کشد.
علی رغم این توضیحات، وعده های داوطلبان محترم شهرستان بعضاً با انتظاراتی هماهنگ است که در حوزه ی مسائل شهری تعریف می شود. بله! نمی توان تأثیر گذاری و نفوذ یک نماینده در مورد مسائل شهری و منطقه ای – صرف نظر از اختیارات قانونی – را منکر شد، ولی فراموش نکنیم منتخب ما چه وظیفه ی کلان و سرنوشت سازی بر عهده دارد. ممکن است یک نماینده با دخالت در مسائل شهری، موجب پیشرفت و توسعه ی شهر بشود ولی باید توجه داشت که در زمینه ی قانون گذاری چه مواضعی اتخاذ می نماید.
آیا «مرعوب امریکا» خواهد بود و ملت را به «بد بختی» سوق خواهد داد؟ یا به شکوفایی «جوان ایرانی» اعتماد خواهد کرد؟ آیا «جام زهر» های بیشتری را تدارک خواهد دید یا این که رهنمود های رهبری جامعه را نصب العین قرار خواهد داد؟ آیا نظارت بر دولت را حق خود می داند یا وام دارد و وابسته به آن می پندارد؟ آیا کلید حل مشکلات اقتصادی را در ضعف مدیریت داخلی می بیند یا در انتظار رفع تحریم ها می نشیند؟
باید این سوالات و ده ها سوال کلیدی دیگر را از خود بپرسیم تا بدانیم پازل برگه ی رأی ما چه نقش کلیدی ای در شکل گیری پازل سرنوشت کل کشور دارد، نه فقط منافع جناحی، نژادی یا منطقه ایِ ما.