پیش از اینکه با او هم کلام شوم، فکر نمی کردم رئیس نهاد مهم امداد رسان در این روزها، تا این حد متواضع و فروتن باشد. فردی با اخلاص و مردم دوست که عشق به خدمت و کمک به مردم در سرتاسر کلام و رفتارش مشخص بود. عبدالعظیم رضای مرساق، رئیس جمعیت هلال احمر دزفول، از امداد رسانی ها، فعالیت های هلال احمر و البته از حاشیه های پیرامون این سازمان سخن گفت.
*برای شروع لطفا درمورد فعالیت های هلال احمر در دزفول توضیح دهید.
عمده فعالیت های هلال احمر دزفول در چهار بخش آموزش، جوانان، داوطلبان و امداد ونجات تقسیم می شود. اگرچه در سطح استان، برخی داروخانه ها را داریم و برخی فعالیت های دیگر ولی در سطح شهرستان ها عمدتا در همین چهار بخش فعالیت ها انجام می شوند. خداروشکر در همه ی این زمینه ها فعالیتهای ما جریان دارند. بخش آموزش که وظیفه ی آموزش گروه های مختلف در رده های سنی مختلف را انجام می دهد، بخش جوانان هم در کانون های دانشجویی و طلاب و حتی رده های سنی پایین تر فعال است که این عزیزان بعد از آموزش وارد حوزه امداد و نجات می شوند. در واقع بیشتر جذب ما از همین طریق انجام می شود. حوزه ی داوطلبان ما، بیشتر مربوط به حوزه های تخصصی امداد، درمان و پزشکی و… است که در این زمینه ها ما داوطلبانی را داریم که در مواقع نیاز ورود می کنند؛ برای مثال کمک های درمان رایگان و امکانات پزشکی ما از طریق داوطلبان برای برخی روستاها ارسال می شود.
اما حوزه ای که عمدتا هلال احمر در آن شناخته شده، حوزه امداد و نجات است که در حوادث ورود می کند؛ در کنار انتقال مصدوم و اسکان اضطراری، پایگاه های کوهستان و ساحلی، مداوم درحال امداد رسانی هستند. به دلیل این که استقبال از فضاهای تفریحی گردشگری دزفول رو به افزایش است، فعالیت ما هم در این حوزه رو به رشد است.
*لطفا از سیل اخیر و شروع اقدامات در این زمینه بگویید.
از اوایل اسفند خبر داشتیم که باران های سیل آسا اوایل فروردین خواهند آمد. از همان ابتدا با جلساتی که داشتیم و هماهنگی هایی که با ستاد اربعین دزفول، خیرین و سپاه، انجام دادیم؛ بار مسئولیت امداد و کمک رسانی اصلی در حوزه دزفول را تقسیم کردیم و با هماهنگی با هم جلو رفتیم. ستاد اربعین دزفول حقیقتا زحمات زیادی در این زمینه کشیده است. ما روزانه غذای گرم را مناطق مختلف ارسال کرده ایم. مواد خوراکی، نان و … از اقلام متعددی بوده که کمک شده است. تعدادی از سیل زدگان هم در اردوگاه شهیدقاضی ، کمپ شهرداری و فضاهای مربوط به دانشگاه فرهنگیان اسکان یافته اند.
*به دلایل مختلفی، بدبینی هایی وجود دارد نسبت به کمک هایی که به هلال احمر می شود، بعضا می بینیم که افراد ترجیح می دهند کمک هایشان را به برخی بازیگران بدهند و به هلال احمر اطمینان نمی کنند. به نظر شما این چه دلیل می تواند داشته باشد؟
اول اینکه هلال احمر هیچ حساب شهری یا استانی ندارد، حساب هلال احمر یک حساب کشوری است و ما هیچ دخل و تصرفی در آن نداریم. اما اینکه این جریان از کجا شروع شد بحث دیگریست. در قضیه زلزله کرمانشاه همه دیدند افرادی که شماره حساب دادند بعضا با تاخیر کمک ها را رساندند و برخی هم اصلا معلوم نشد با پول ها چه کرده اند. در حالی که هلال احمر با همان حساب کشوری، کمک ها را به سرعت می رساند و بعد هم حتی هزینه هایش را اعلام کرد. این همه چادر این همه مواد غذایی که کمک شد از سوی هلال احمر بود. ممکن است اشکالاتی وجود داشته و برخی بی اعتمادی ها به وجود آمده باشد، مثلا در زلزله کرمانشاه، برخی کمک ها متاسفانه توسط برخی در راه رسیدن به مقصد غارت شد که نیاز به توجه و هماهنگی با نیروی انتظامی دارد، این ها واقعا ربطی به هلال احمر ندارد.
من واقعا نصیحت می کنم، خواهش می کنم که دوستان شماره حساب شخصی ندهند. مطمئنا تبعاتی برای خود اشخاص دارد. ما به بعضی دوستان نصیحت کردیم که این کار را نکنند، متاسفانه به آن ها برخورد و از ما دلخور شدند و حتی علیه هلال احمر، جو ایجاد کردند. من بارها اعلام کردم که همه عزیزانی که کمک می کنند لطفا فیش واریزی را بیاوند که ما بتوانیم به استناد آن از استان کمک برای دزفول بگیریم. چون حساب کشوری است، مشخص نیست که چه قدر از طرف کدام شهرستان کمک شده است. از همه عزیزانی که کمک غیر نقدی می کنند هم دعوت می کنیم تا آخرین مرحله خودشان ناظر کار ما باشند، ولی اینکه شماره حساب شخصی بدهند کار صحیحی نیست. این که مسیری را پیش بگیریم که موجب سلب اعتماد عمومی بشود حقیقتا کار درستی نیست. ما کمک هایمان را با نهایت دقت انجام می دهیم وحتی کمک هایی که برای نیازمندان جمع آوری می شود را با کمک هایی که برای سیل زدگان جمع می شود مخلوط نمی کنیم.
*به نظر شما اینکه معلوم نباشد که چه قدر و از طرف کجا چه کمک هایی انجام شده و چه جاهایی و چگونه خرج شده، خودش عامل بی اعتمادی و آسیب نیست؟ این در حالی است که برخی از همین افراد که شماره حساب اعلام می کنند، ریزکمک هایشان را اعلام کردند….
واقعیت این هست که این مسئله در حیطه کاری من نیست. شماره حساب هلال احمر، کشوری است؛ البته چنین چیزی خیلی خوب است و تا جایی که خاطرم هست برای زلزله ی کرمانشاه هم چنین چیزی از طریق صدا و سیما اطلاع رسانی شد؛ همین روزها هم هرچند روز یک بار مبالغ واریزی اعلام می شود؛ اما ریز خرج ها و کمک ها به این صورت نبوده. کمک هایی که ما می کنیم همه از انبار استان تامین می شوند که خود انبار استان هم از تهران تامین شده. تمام توزیع های ما هم تاجایی که ممکن است بر اساس اسم و اثر انگشت و … انجام می شود.
*در وضعیتی که اهمیت رسانه و فضای مجازی روز به روز بیشتر می شود، فکر نمی کنید که ارتباط هلال احمر وبه طور خاص هلال احمر دزفول با رسانه ها، ارتباط ضعیفی است؟
شاید یکی از اشکالات کار ما این باشد که در کنار کمک رسانی در بحران طبیعی، توجه کمتری به بحران افکار عمومی کرده ایم. ما در هلال احمر، فردی به عنوان مسئول روابط عمومی نداریم و هرچه خبر رسانی انجام می شود، کار داوطلبانه ی خود دوستان است و من همین جا از همه دوستان فضای مجازی و حوزه خبررسانی تشکر می کنم. بخش دیگر این مسئله این است که در هنگام حادثه و یا بحران، آن قدر درگیر امدادرسانی هستیم که حقیقتا فرصت نمی کنیم به این مسئله بپردازیم و حتی فکر کنیم، در آن لحظات هیچ چیز به اندازه نجات جان مردم برای ما مهم نیست؛ حتی خاطرم هست که یک بار در یکی از مناطق برای امداد رسانی رفته بودیم، گزارشگر خواست از من چند سوال بپرسد و خداشاهد است که من فقط گفتم که الان جان مردم برای ما مهم است و حرف دیگری ندارم… . ممکن است برخی ها در بحران اولویتشان این باشد که چند تا عکس بگیرند … ولی اولویت ما این نیست… .
*شاید بهتر باشد از طرف هلال احمر نه به صورت گزارش کار، بلکه اطلاع به برخی رسانه ها و… انجام شود. برای مثال در قضیه احمد فداله تعداد پروازها ظاهرا بیشتر از چیزی بود که اعلام شد.
بله 7 پرواز بود.
*مثلا در همین مسئله، اگر چنین خبری درست و به موقع اطلاع رسانی شود، می تواند تا حد قابل توجهی افکار عمومی را به سمت درست سوق بدهد، آن در این شرایط بد و پر از شایعه و تخریب.
حق با شماست. ان شالله در این مسئله سعی می کنیم بهتر عمل کنیم و دوستانی را برای اینکار در نظر گرفته ایم. ان شالله کارشان را منظم تر و با جدیت بیشتر پیش خواهند گرفت.
*در قضیه ی اخیر، سپاه، ارتش و بسیج هم حضور پیدا کردند، با کار آن ها تداخل یا ناهماهنگی نداشتید؟
به هیچ وجه این طور نبود. بحمدالله تعامل ما طوری بود که به همراهی هم اقلام مختلف را تهیه کردیم، کمک های همدیگر را پوشش داده ایم و جا دارد از همه ی نهادهایی که کمک رسانی کردند تشکر کنم. البته شاید در مکان هایی که وسعت بحران زیاد است، تقسیم کار لازم باشد تا امکانات به صورت مدیریت شده توزیع شوند. هرچند از این مهم تر به نظر من، بحث پیشگیری است که همه ی نهادها لازم است به طور جدی توجه کنند.
*از زمانی که سیل در گلستان و سپس شیراز آمد و بعد هم بحث لرستان و خوزستان، و کاملا مشخص شد که ما در یک بحران ملی قرار داریم، رسانه های مختلف با توجه به گرایش و پشتوانه های جریانیشون، افراد و تصمیمات مختلفی را عامل سیل معرفی کردند، روایت خود شما از سیل و حاشیه های این بحران ملی چیست؟
من به طور کلی می گویم. در زمینه پیشگیری همه ی ما وظیفه داشته ایم. من متخصص نیستم ولی بهرحال یک ارزیابی باید در بحث بحران انجام شود، مشخص شود چه افرادی کم کاری کرده اند، چه کسانی خوب عمل کرده اند، کجاها کمبود مالی بوده و … . پشتوانه ی این نظام مردم هستند، اگر مردم آسیب ببینند کل نظام آسیب می بیند. هیچ مسئولی نباید به خودش اجازه دهد که کوتاهی کند؛ هرکسی در این زمینه عمدا به اعتماد عمومی آسیب زده، خیانت کار است؛ چه من باشم چه دیگران. اگر کسی- حتی من- نمی تواند کار کند، باید کنار برود تا شایسته تر از او سرکار بیاید.
*همزمان با سیل گلستان، عکسی از رئیس جمعیت هلال احمر در سلف سرویس رستورانی در گرگان منتشر شد که تبعات بسیار بدی داشت و نگاه ها به هلال احمر را به سمت منفی سوق داد. نظر شما در مورد آن عکس چیست؟
من عکس را دیدم و حقیقتا از منتشر کنندگان عکس گله مند هستم. به نظرم بی اخلاقی رسانه ای بود. من با ایشون هیچ قرابتی ندارم و حتی مستقیما زیر نظر ایشون هم نیستم، ولی انصاف این نیست فردی که کل روز را در مناطق سیل زده بوده، سرکشی های متعدد داشته، و حتی در سیل خوزستان در منطقه حضورداشته، با یک عکس خراب شود. آن هم عکسی که ممکن است هرکدام از ما به هر رستورانی برویم با یک منوی سلف سرویس مواجه شویم و از ما هم همان عکس را بگیرند. چه طور می شود که عکسی از زمان سرکشی ها و امدادرسانی ها منتشر نمی شود ولی با این عکس دست به تخریب زده می شود. ما با رسانه هایی مواجه بوده ایم که این گونه عمل کرده اند و من همیشه حرفم این بوده شمایی که این کار را می کنید معلوم می شود که در زمان سختی و آن زمانی که شخص در آب فرو رفته برای امداد، خودتان حضور ندارید و در زمان سهولت فقط حاضر می شوید آن هم برای چنین اقداماتی… من موافقم که اشکالات کار گفته شود ولی این کار واقعا ظلم است.
*مدتی پیش یکی از پایگاه های هلال احمر در ورودی شهر به آتش کشیده شد، قضیه آن چه بود؟
قضیه مربوط می شود به اختلافی که بر سر تابلوی ورودی شهر وجود داشت. ما هرساله کنار دانشگاه جندی شاپور، چادر و غرفه ای داریم برای راهنمایی و خدمات مختلف به میهمانان نوروزی. متاسفانه در این قضیه چادر ما به آتش کشیده شد و به طور کلی همه چیز تخریب شد. خداراشکر که بچه های ما متوجه آن قضیه شدند و قبل از آسیب رسیدن، محل را ترک کرده بودند.
*جالب است که حتی در جنگ هم کسی کاری به هلال احمر و صلیب سرخ ندارد و آن ها در امان هستند…
بله، کار ما کار صلح طلبانه ایست و همه ی تلاش ما این است که دل ها به هم نزدیک شود. به هیچ وجه این حادثه را به دیگران ربط نمی دهیم، ولی کسانی که این کار را کردند باید به درگاه خداوند توبه کنند و از مردم هردو شهر عذرخواهی کنند. خداوند باید توفیق دهد که یک انسان عامل وحدت باشد و فرد باید ببیند چه کرده که عامل عدم وحدت شده… این دوشهر سال ها کنار هم بودند، همه باید کمک کنیم این نگرانی و این فضا بهبود یابد.
*شما از طریق مراجع قضایی مسئله را پیگیری نکردید؟
خیر. ما شکایت قضایی نکردیم ولی گزارش تخریب را به هلال احمر استان دادیم. این را هم اضافه کنم که ما و هلال احمر اندیمشک در کنار هم هستیم. هر مشکلی که در اندیمشک پیش بیاید صادقانه و خالصانه آماده کمک رسانی هستیم، برادرانه در کنار هم هستیم، آن ها هم همین گونه اند و پیام هم داده اند.
*در پایان اگه صحبتی دارید بفرمایید.
فرصت مناسبی هست که از زحمات صنف کامیون داران و عزیزانی که در این عرصه خدمت کردن و واقعا کمک کردن تشکر بکنم. نکته دیگه این هست که همه باید بدانیم که عزت و ذلت دست خداوند است. کسانی که فکر می کنند با هرمسیر خارج از اخلاق می توانند عزیز بشوند، شاید به طور مقطعی این گونه باشد، ولی همیشه این طور نخواهد بود. کسانی که برای خدا کار می کنند اگر تمام دنیا بخواهد کوچکشان کند ولی خدا بخواهد بزرگشان کند، هیچ کس نمی تواند جلویش را بگیرد.
