بین نوع پوشش زنان و مزاحمت های خیابانی، پیوستگی معناداری وجود دارد

در پژوهشی سعی شده است نوع حجاب و میزان امنیت اجتماعی در بین زنان شهر تهران بررسی شود.

عنوان این پژوهش که در سال ۸۹ انجام شده است، بررسی«رابطه نوع حجاب و میزان امنیت اجتماعی در بین زنان شهر تهران»است و در آن سعی شده با رویکرد نوینی به پدیده حجاب توجه شود.

این تحقیق در بین ۱۰۰۰ نفر از زنان شهر تهران با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای در اماکن عمومی شهر تهران اجرا و اطلاعات از طریق پرسشنامه و مصاحبه شفاهی گردآوری شده است. به این معنا که ابتدا شهر تهران به سه قسمت عمده بالا، مرکز و پایین شهر تقسیم شده و مناطق شهرداری این سه قسمت مشخص شد. از مناطق شهرداری هر قسمت به صورت تصادفی دو منطقه شهرداری انتخاب و برای هر منطقه، فهرستی شامل: ۱- مراکز مذهبی(مساجد، اماکن زیارتی و…) ۲- مراکز تفریحی و گردشگری(پارک ها، سینماها، فرهنگسراها و موزه ها) ۳- مراکز بهداشتی- درمانی ۴- مراکز تجاری و خرید تهیه و از فهرست هرکدام از موارد دو گزینه به صورت تصادفی انتخاب شد و پرسشنامه ها توسط پرسشگران مجرب در مکان های مشخص شده تکمیل شد.

روش مطالعه در این پژوهش، از نوع تحقیق پیمایش است. از آنجا که، در تحقیق حاضر در نظر است تا رابطه نوع پوشش زنان و امنیت اجتماعی در بین زنان شهر تهران بررسی شود، از دو روش کتابخانه ای(اسنادی) و پیمایشی استفاده می شود.

تعریف عملیاتی حجاب
این متغیر با استفاده از سؤالی که پنج گزینه دارد سنجیده شده است. همچنین از پاسخگو خواسته شده نوع پوشش معمول خود را بعد از تکمیل پرسشنامه یادداشت کند.

آن پنج گزینه عبارتند از :
الف) چادر و روسری یا مقنعه ب) مانتو و روسری ج)مانتو روسری با آرایش د) تونیک و شلوار با شال و آرایش ه) کت و دامن و شال.

تعریف عملیاتی امنیت اجتماعی
متغیر امنیت اجتماعی از سه بعد(سیاسی، اجتماعی- فردی، فرهنگی)تشکیل شده که هر بعد با چند گویه سنجیده شده است.

تعریف عملیاتی امنیت فردی
متغیر امنیت فردی نیز از سه بعد تشکیل شده است: احساسی، شناختی (فکری- عقلی) و عملی- رفتاری که هر بعد با گویه های مشخصی سنجیده شده است.

نوع پوشش زنان مورد تحقیق
اولین نتیجه تحقیق نشان دهد که ۳۶.۱ درصد از پاسخگویان نوع پوشش خود را چادر و روسری و ۳۲.۹ درصد خود را مانتو و روسری اظهار داشته اند. پوشش معمول اکثر زنان(۶۹درصد)، چادر و روسری و مانتو و روسری یا مقنعه بوده است.

میزان رضایت از امنیت اجتماعی میان زنان
دومین نتیجه پژوهش نشان می دهد که اکثر پاسخگویان(۷۶.۲ درصد)، امنیت اجتماعی را در سطح بالایی دانسته اند. و درصد نامحسوس و کمی از آنها نبود امنیت اجتماعی را در سطح شهر تهران اعلام کرده اند.
میانگین امنیت فرهنگی در بین پاسخگویان بیشتر از سایر ابعاد و میانگین امنیت اجتماعی- فردی آنها کمتر از دیگر ابعاد امنیت اجتماعی است.

تفاوت امنیت میان زنان چادری و غیر چادری
سومین نتیجه این پژوهش تأکید می کند ۹۶درصد زنانی که پوشش معمول آنان چادر و روسری بوده، میزان امنیت فردی خود را خیلی زیاد و زیاد اعلام کرده اند، در حالی که فقط ۴۳.۶ درصد زنانی که پوشش معمول آنان تونیک شلوار با شال و آرایش بوده، میزان امنیت فردی خود را خیلی زیاد اعلام کرده اند. بررسی سایر مقایسه ها نشان می دهد هرچه پوشش زنان نامناسب تر می شود، میزان احساس امنیت فردی کاهش می یابد.

زنانی که پوشش آنها چادر و روسری بوده، از سایر گروه ها امنیت بیشتری داشته اند. ۸۹.۵ درصد از افراد این گروه، امنیت اجتماعی در حد خیلی زیاد و زیاد داشته اند. در حالی که ۳۳.۴ درصد زنانی که پوشش تونیک شلوار با شال و آرایش داشته اند، میزان امنیت اجتماعی شان در حد خیلی زیاد و زیاد بوده است.

بین نوع حجاب و مزاحمت، پیوستگی معناداری وجود دارد. تعقیب شدن، متلک شنیدن و تنه خوردن بین زنانی که چادر و روسری دارند، بیشتر از زنانی است که پوشش متفاوتی دارند. در تفسیر این نتیجه محققین آورده اند: اولاً زنان در جامعه ما بالقوه سوژه هستند و مزاحمان بدون توجه به نوع پوشش، اعمال منافی عفت انجام می دهند. ثانیاً باتوجه به اینکه در پزوهش حاضر تعداد زنان با پوشش چادر و روسری از تعداد زنان با سایر انواع پوشش ها بیشتر بود. این نتیجه تاحدی طبیعی به نظر می رسد.

از سوی دیگر، قاپیدن کیف در بین زنانی که پوشش آنان مانتو و روسری با آرایش بوده و تعقیب شدن و تنه خوردن در بین زنانی که پوشش آنها مانتو و روسری با آرایش بوده از انواع دیگر پوشش ها بیشتر است.

نتیجه گیری
براساس آنچه در این پژوهش به دست آمده است، می توان گفت که میزان احساس امنیت اجتماعی زنان در سطح بالایی قرار دارد. امینت اجتماعی در معرض تهدیداتی چون حفظ زبان و ادبیات، لباس و نحوه پوشش، آگاهی از تاریخ و گذشته، عادات، سنن و فرهنگ های جاری، اشاعه عقاید قرار دارد. البته اگر در جامعه به صورت فعال و منظم بر روی این موارد طرح علمی انجام شود و به دنبال تقویت آن باشیم، توانسته ایم تهدیدات را به فرصت تبدیل کنیم؛ ولی اگر مقابل اینها موضع انفعالی بگیریم از تهدید آنها مصون نخواهیم ماند. یکی از این موارد لباس و نحوه پوشش اعضای یک جامعه است.

کنترل و اعمال قانون از سوی نهادهای اجتماعی و پلیس یکی از راه های مبارزه با بدحجابی است و راه بنیادی از میان خانواده های و مدارس می گذرد؛ به زبان جامعه شناختی در فرآیند جامعه پذیری است که کودکان و نوجوانان باید رعایت پوشش مناسب و اسلامی را درونی کنند.