حاجی‌خلف با بیان اینکه مجاهدت علمی امام صادق(ع) در استمرار حیات اسلام نظیر نهضت حسینی است، تبیین انحرافات فکری، پرورش متخصصان علوم اسلامی و ترسیم فقه قرآنی را از جمله اقدامات 
علمی امام صادق(ع) در مقابله با مکاتب فکری و فقهی مختلف عنوان کرد.
محمد حاجی‌خلف، مدرس دانشگاه و پژوهشگر قرآنی ، در خصوص مجاهدات علمی امام صادق(ع) و نقش آنها در ادامه حیات اسلام، گفت: در زندگی 250 ساله ائمه(ع) از دو واقعه بسیار مهم می‌توان نام برد که باعث استمرار حیات اسلام و دوام مکتب اهل‌بیت(ع) شده‌اند؛ یکی از این دو واقعه عاشوراست که جایگاه آن در این میان به اندازه کافی روشن است چنانکه واقعه عاشورا، مساوی با حیات اسلام است.
حاجی‌خلف افزود: واقعه دیگری که به همین اندازه مهم بود، در زمان امام جعفرصادق(ع) رخ داد و بیشتر جنبه علمی داشت. در زمان امام صادق(ع) آن چنان مکاتب، مذاهب و نحله‌های فکری مختلفی ایجاد شده بود که دسترسی به اسلام حقیقی را برای مردم مشکل می‌ساخت. همانطور که در تاریخ بیان می‌شود در مدینه در هر کوچه‌ای چندین مکتب فکری و یا فقهی وجود داشت. این واقعیت نشان می‌دهد که اسلام اصیلی که پیامبر(ص) آن را برای نجات مردم آورده بود، در آن زمان چنان بر مردم مشتبه شده بود که دسترسی به آن دشوار می‌نمود.
این مدرس دانشگاه در ادامه در خصوص ادامه داد: امام صادق(ع) با چنین موقعیت دشواری مواجه بودند و اگر وجود مبارک ایشان در آن دوران نبود، نه تنها از مکتب اهل‌بیت(ع) بلکه شاید از اسلام هم نشانه‌‌ای باقی نمی‌ماند. امام صادق(ع) با تمام انحرافات فکری در آن زمان وارد مبارزه شدند؛ اولین اقدام ایشان در این راستا پرورش شاگردان برجسته‌ای بود که بتوانند در برابر این فرقه‌ها و انحرافات مقابله کنند. همانطور که در تاریخ آمده است امام صادق(ع) 4 هزار شاگرد پرورش دادند تا بتوانند گروه‌های فکری مختلف را به طرف خود بکشانند و اسلام ناب را به آنها انتقال دهد.
این پژوهشگر قرآنی مبارزه فکری و علمی با انحرافات فکری فرقه‌ها را دیگر اقدام امام صادق(ع) در این راستا معرفی کرد و افزود: امام در این زمینه علاوه بر اینکه اصول اسلام و مکتب اهل‌بیت(ع) را مشخص کردند، انحرافات فرقه‌های مختلف؛ چه فرقه‌هایی ملحد مثل زنادقه که اعتقادی به اسلام ندارند و چه گروه‌هایی که به نام اسلام به وجود آمدند؛ همچون مرجئه، صوفیه و … را بیان کردند و مناظرات فراوانی از امام صادق(ع) با این گروه‌ها بر جای مانده است.
این مدرس دانشگاه خاطرنشان کرد: اقدام سوم امام صادق(ع)، مبارزه عملی با این گروه‌های فکری منحرف بود. امام علاوه بر اینکه خط و خطوط فکری فرقه‌ها را برملا و انحرافات و نقایص هر یک را بیان می‌کردند، به معرفی شخصیت‌های منحرف هم می‌پرداختند. نکته مهمی که در این بین وجود دارد آن است که گاه ویژگی‌هایی را در جامعه بیان می‌کنیم، اما افراد نمی‌توانند این ویژگی‌ها را بر مصادیق تطبیق دهند و مصداق آن را در جامعه پیدا کنند. امام صادق(ع) مصادیق را عملاً ذکر می‌کردند و شخصیت‌های انحرافی را نام می‌بردند تا مردم در مصادیق هم دچار مشکل نشوند.
حاجی‌خلف اظهار کرد: اگر این مبارزه علمی در زمان امام صادق(ع) صورت نمی‌گرفت قطعاً نه تنها از مکتب اهل‌بیت (ع) خبری نبود؛ بلکه اسلام اصیل برای مردم ناشناس باقی می‌ماند. از این رو، مکتب شیعه به نام مذهب جعفری و امام صادق(ع) را رئیس مذهب جعفری می‌دانند؛ چرا که ایشان اصول مکتب اهل‌بیت(ع) را برای مردم تبیین و اسلام اصیل و ناب را در مکتب اهل‌بیت(ع) معرفی کردند و این بزرگترین مجاهدت امام صادق(ع) بود.
این مدرس دانشگاه با اشاره به خدمات قرآنی امام صادق (ع) بیان کرد: بیش از ده هزار حدیث و روایت از امام صادق(ع) به دست ما رسیده است که در آنها فقه قرآنی را برای ما بیان کرده‌اند. امام صادق(ع) فقه اصیل قرآنی را که تا آن زمان برای مردم نامشخص بود استخراج کردند و چنانچه این احادیث تفسیری را در اختیار نداشتیم، فقه اهل‌بیت(ع) در دسترس ما قرار نمی‌گرفت؛ چرا که مابقی ائمه(ع) فرصت تبیین فقه اهل‌بیت(ع) را از لحاظ علمی پیدا نکردند و امام صادق(ع) با فرصتی که در اختیار داشتند فقه قرآنی را برای جامعه اسلامی ترسیم و مشخص کردند.
ایکنا
