اکران در مدرسه، مسجد و روستا شاید یکی از ویژگی های ویژه گی های منحصر به فرد جشنواره مردمی عمار باشد؛ «مردمی بودن» از ویژگی های جدانشدنی این جشنواره است؛ وقتی پیرمردی روستایی با قامتی خمیده از عمار برایت می گوید و حسابی ذوق می کند که فیلمی در روستایشان اکران شده؛ آن وقت است که یاد سینمایی می افتی که دغدغه اش تنها و تنها قشر 10 درصدی جامعه است.
درست بعد از فتنه 88 بود که این جشنواره اولین تولد خود را جشن گرفت و وقتی ثابت شد که از بدنه هنرمندان چیزی بیرون نمی آید، پس ورود جدی بدنه مردمی انقلاب اسلامی به عرصه هنر با این جشنواره بروز کرد.
جشنواره فیلم عمار، تجربه تازه‌ای بود تا نیروهای انقلاب اسلامی بفهمند که نباید منتظر نهادهای رسمی باشند، بلکه باید خودشان دست به زانو بگیرند و عرصه فرهنگی را که گرفتار و بیمار است، درمان کنند.
سینمایمان حقیقت ایران را نشان نمی دهد
نادر طالب زاده که یکی از برگزارکنندگان این جشنواره است، در خصوص شکل گیری آن می گوید: «اگر مسئله تاریخ انقلاب اسلامی یا جنگ نرم در جشنواره های دیگر مورد بررسی قرار می گرفت ما این جشنواره را برگزار نمی کردیم؛ همچنین تربیت نیروی انسانی جزو اهداف اصلی این رویداد هنری است. آثاری را هم که در این جشنواره داریم، در حوزه مستند در بیشتر دانشگاه های ایران به نمایش درآمده و تاثیرگذار بوده است.
بخشی از حقیقتی که در ایران در جریان است، در سینمای ما مشاهده نمی شود. نسلی بعد از انقلاب رشد کرده که علاقه مند است درباره مسائل مختلفی از جمله جنگ و انقلاب صحبت کند، اما این نسل، بی تجربه و تربیت نشده بود و بیشتر به صورت تجربی با این مسئله روبرو شد.
در حال حاضر ما بشدت نیازمند معرفی این خلاءها هستیم که مشتاقانی هم در این زمینه وجود دارند؛ آنها در ارتباط با این فرهنگ مستندهای جدی ساختند که در جشنواره به نمایش درآمد و تاثیرات فراوانی هم داشت. متاسفانه تا به حال هنرمندان ما کشف نشده اند و در شناسایی آنها برنامه ای وجود نداشته. در حال حاضر سینماگران نسل جوان در زمینه انقلاب اسلامی تربیت نشده اند و ما در این رابطه مشکل داریم.»
مردم سال‌های سال نشستند و منتظر بودند تا این سینما خواسته هایشان و دل مشغولی هایشان را نشان دهد، اما این توقع شاید خیلی زیاد بود از سینماگراین که دغدغه فیلم هایشان مشکل مردم نبود.
صدا و سیما هم آثاری را که در خصوص فتنه 88 ساخته شده بود، کار نکرد
وحید جلیلی از کسانی است که می گوید: زحمات زیادی کشیده شده تا این جشنواره با وجود همه سنگ اندازی ها سرپا بماند؛ او درباره هدف و اینکه چرا این جشنواره بنا نهاده شد این طور می گوید: «سال 89 یک سال از 9 دی گذشته بود و تعدادی از بچه‌های حزب اللهی آثاری درباره فتنه 88 ساخته بودند که مورد حمایت قرار نمی گرفت و رسانه ملی هم حاضر به پخشش نبود. حدود 19 فیلم مشخصاً درباره فتنه 88 ساخته شده بود، بنابراین تصمیم گرفتیم سالنی اجاره کنیم و فیلم ها را در آن به نمایش بگذاریم. کلمه عمار را هم از جملات حضرت آقا گرفتیم. عمار شخصیتی بود که در جنگ روانی تلاش می کرد فتنه ها را خنثی کند، بنابراین این اسم به یک مفهوم برای ما تبدیل شد
در سال بعد در پنج محور برای این جشنواره فراخوان دادیم و خیلی از هنرمندان ما هم قبول کردند داوری این جشنواره را برعهده بگیرند. داوران معتقد بودند که آثار این دوره بسیار خوب و جذاب است. کارگردان های این کارها هم معمولاً جوانانی بودند که کارهایشان در جشنواره های دیگر پس زده می شد.
امثال من دغدغه ایران را داریم؛ باید دید آیا ایران از میدان ولیعصر تا تجریش را شامل می شود یا عمق تاریخی عظیم تری دارد؟ زمانی که جشنواره آغاز به کار کرد، دیدیم که پتانسیل مشتاق و آگاهی برای فعالیت وجود دارد و اگر ما اقدام نمی کردیم، گروه دیگری این کار را آغاز می کرد.»
شاید اینکه بگوییم عمار جشنواره امید است، سخن گزافی نباشد؛ چون نور امید را دل مردمی نشاند که سال‌ها به انتظار نشستند تا که شاید برای یک بار هم که شده، دوربین‌هایی از «حقیقت» تصویر بگیرند و فیلم بسازند، اما این انتظار بی‌سرانجام بود؛ تا زمانی که عمار طلوع کرد و نور امید را در دل همین مردم روشن کرد.
تقدیر رهبر معظم انقلاب از جشنواره عمار نقطه روشن این جشنواره
دست اندرکاران جشنواره عمار در اول اسفند سال 91 به دیدار رهبری رفتند و ایشان در این دیدار توجه به موضوع دین و معارف دینی و همچنین انقلاب اسلامی و ارزش های انقلاب در این جشنواره را اقدامی مبارک خواندند و تأکید کردند: « نگاه به هنر اسلامی و سینمای دینی باید نگاهی بلند مدت و همراه با برنامه ریزی دقیق و امید به آینده و بهره گیری مناسب از ابزار هنر برای تأثیرگذاری حداکثری باشد.»
ایشان با اظهار خرسندی از برگزاری جشنواره مردمی فیلم عمار، انتخاب نام «عمار» را که از صحابه بزرگ پیامبر اسلام (ص) و یاران نزدیک حضرت علی (ع) بود، انتخابی پسندیده دانستند و با اشاره به ویژگی های ممتاز این صحابی بزرگ افزودند: تزلزل ناپذیری عمار در حوادث مختلف صدر اسلام و همچنین امتحان های سخت دوران بعد از پیامبر اسلام(ص)، موقع شناسی و حضور در وقت نیاز و نقش تبیین کننده او در مسائل و حوادث دوران حضرت علی (ع) از ویژگی های برجسته و بارز عمار بود.
رهبر انقلاب اسلامی نگاه امیدوارانه به آینده و بلند کردن افق دید را در اهداف و آرمان های انقلاب اسلامی بسیار مهم ارزیابی و خاطرنشان کردند: حرکت انقلاب اسلامی که با پیروزی آن در سال 1357 آغاز شد و شکسته شدن هیمنه آمریکا و حوادث مختلفی که در این 34 سال روی داده است، همه مقدمات رسیدن به اهداف اصلی نظام اسلامی است، بنابراین باید با همت و تلاش مضاعف و نهراسیدن از دشمن و توطئه های او، پرهیز از سیاه بینی و یأس، با سرعت بیشتر به سمت قله حرکت کرد.
حضرت آیت الله خامنه ای چنین نگاهی را در موضوع هنر اسلامی و سینمای دینی ضروری برشمردند و تأکید کردند: در این عرصه جوان های مومن، باطراوت و شاداب و دارای نگاه نو و همت بلند، موتور محرک برای حرکت رو به جلو هستند و پیشکسوتان نیز باید با بیان تجربیات خود و تربیت نیروهای جدید و کارآمد به این حرکت شتاب بیشتری ببخشند.
ایشان با اشاره به خاستگاه غربی هنر سینما، بر ضرورت برنامه ریزی و تشکیل اتاق فکر برای حرکت جوانان و استعدادهای جدید در عرصه هنر اسلامی و سینمای دینی و همچنین ورود افراد متدین و انقلابی و صاحب تخصص و تجربه به این عرصه تاکید کردند.
رهبر انقلاب اسلامی در عین حال شرط اصلی ورود تأثیرگذار افراد متدین و انقلابی به عرصه سینما و تأثیر نپذیرفتن از فضای آن را مصونیت سازی برشمردند و تاکید کردند: تنها راه مصون سازی نیز ارتباط مستمر با خدا، بجا آوردن نوافل و تضرع به درگاه الهی است، همان گونه که عمار این گونه خود را مصون و تزلزل ناپذیر کرده بود.
ایشان افزودند: عبادت و ذکر و توجه به خدا از هر لذت هنری بالاتر است.
رهبر انقلاب اسلامی نقش مسئولان و مراکز دانشگاهی مرتبط را در اثرگذاری بر فضای سینمایی و رسانه ای کشور مهم دانستند و تأکید کردند: اصلاح این عرصه نیازمند اصلاح مبادی ورودی آن است.
پر کردن نقش مساجد با اکران فیلم ها در روستاها
نکته مهم دیگر این است که این جشنواره، نقش مغفول مساجد را بار دیگر برجسته کرد؛ اکران فیلم ها در روستاها و استقبال مردم و تجمع آنها در مساجد همان کارکردی را خواهد داشت که امروزه، این همه نهاد فرهنگی با میلیارد‌ها تومان هزینه، نتوانسته اند کاری انجام دهند.
جشنواره عمار امسال چهارمین دوره خود را برگزار می کند و در این دوره بخش بین الملل هم به آن اضافه شده است؛ جشنواره ای که بدون حمایت دولتی کار خود را شروع کرده و همچنان با وجود ناملایمتی که وجود دارد، می تازد و پیش می رود.
دانشجو
