انتخابات 29 اردبیهشت با همه حواشی اش برگزار شد و قطعا اکنون زمان نگاه به وقایع و عبرت گرفتن برای آینده است. یکی از مشکلات برگزاری امسال، صفوف طولانی رای بخصوص در شهرهای بزرگ بود. صف هایی که عمر تعداد زیادی از ایرانیان در سراسر دنیا را بیش از 1 ساعت تلف کرد. با ضرب این عدد در جمعیت رای‌دهندگان می‌توانیم گوشه‌ای از خسارات این صف‌ها را درک کنیم.
قطعا وجود صف پدیده مطلوبی نیست. در اینجا قصد بیان بحث علمی مدیریت صف را نداریم. (زیرا این کار وظیفه مسئولین است.) اما سوال ساده ای که از مسئولین باید پرسید این است که علت طولانی شدن این صفوف چیست؟
فرماندار تهران دلیل معطل شدن مردم در صف انتخابات را اینگونه بیان و از مردم عذرخواهی کرده است:
عیسی فرهادی، فرماندار تهران در نشست خبری:
برای تهران 4 هزار شعبه اخذ رای در سطح شهر در کنار 800 هزار نفر عوامل اجرایی پیش بینی کرده بودیم، اما به دلایلی هنگام اخذ رای مردم با مشکلاتی مواجه شدند؛
نخستین دلیل ایجاد صفوف طولانی، مشارکت بالای مردم تهران بود که این مشارکت با سوابق #انتخابات گذشته هیچ سنخیتی نداشت. دلیل دیگر این بود که شاهد ایجاد صفوف طولانی در مقابل برخی شعب اخذ رای بودیم و شرایط به گونه ای بود که افراد حاضر در صفوف انتظار داشتند که حتما رای‌شان در آن شعب اخذ شود. این در حالی است که اگر مردم به صورت پراکنده در شعب اخذ رای حاضر در مساجد، مدارس و سایر اماکن مراجعه می کردند برای اخذ رای زمان کمتری از آنها گرفته می شد.
همزمانی برگزاری دو انتخابات بسیار پرحجم و این که عوامل اجرایی برای هر دو انتخابات مشترک بودند از دیگر عوامل ایجاد صفوف طولانی در برخی شعب اخذ رای در تهران بود. از افرادی که بعد از ساعت 24 همچنان در صفوف اخذ رای حضور داشتند و امکان اخذ رای از آنها نبود، عذرخواهی می کنم./ ایسنا
قطعا احساس مسئولیت در قبال مشکل مردم پدیده ای خوب و لازم است. اما به عنوان کسی که بیش از 2.30 ساعت در صف بوده‌ام از این جواب قانع نشدم و بنظرم این گونه جواب دادن و عذر خواهی بدون پذیرش اشتباه، راه حل عدم تکرار مشکل و بیان مسئول خسارت وارده شایسته یک مسئول جمهوری اسلامی نیست.
دلیل اول درصد بالای مشارکت بوده است. درصد مشارکت پدیده‌ای قابل پیش بینی است. باید توضیح داده شود که چرا برای تعیین تعداد حوزه‌های اخذ رای بجای استفاده از پیش بینی مشارکت از سابقه دوره گذشته استفاده شده است؟
دلیل دوم انتقال مسئولیت این مشکل به مردم برای تجمع در یک حوزه است. قطعا این گونه ریشه یابی‌ها کمکی به حل مشکل نمی کند. این مساله اولا نشان دهنده توزیع نامناسب محل‌های رای‌گیری و ثانیا عدم توانایی مردم در شناسایی حوزه‌های خلوت رای‌گیری است که به علت نبود ابزار مناسب برای این کار کاملا طبیعی است…
در صورتی که دلیل سوم همزمانی برگزاری دو انتخابات را بپذیریم طبیعتا راه حل جدا کردن این دو انتخابات است که از جهت فواید فراوان مانند کاهش هزینه اجرایی، افزایش مشارکت و … پذیرفته شده نیست.
سایر دلایل مانند اضافه شدن فرآیند جدید چک آنلاین کد ملی که امسال اضافه شده بود نیز در این مصاحبه اشاره نشده است و تنها در انتهای روز و پس از بوجود آمدن صف های طولانی، فرآیند آنلاین(برخط) به آفلاین تبدیل شد!
در بعضی رسانه ها نیز جداولی مبنی بر کمبود تعداد شعب رای گیری نسبت به سال های پیش (علی‌رغم افزایش جمعیت و مشارکت) بیان شده است که دلیل منطقی‌تری بنظر می‌رسد. هرچند نیاز به بررسی بیشتر دارد.
بهر حال انتخابات 96 به اتمام رسید و بررسی این مشکل باید در راستای عدم تکرار آن باشد. به اصطلاح عامیانه مومن از یک سوراخ دوبار گزیده نمی‌شود. سوال باقی‌مانده این است که مسئولین با این گونه ریشه‌یابی‌ها چگونه می توانند 4 سال دیگر باعث کاهش صفوف شوند.
البته در پایان باید این نکته را متذکر شد که این مقاله با فرض نگاه به صف به عنوان یک “مشکل” و “معضل” بوده است. برخی افراد طولانی شدن صف انتخابات را نشان خوبی از اهتمام ملی و … می دانند که در این صورت نیازی به چاره اندیشی و عذرخواهی برای آن نیست و می‌توان از هر ایرانی انتظار داشت حداقل یک ساعت از عمر خود را در هر انتخابات در صف رای‌گیری باشد و انتقادی هم نداشته باشد.
امام حسین (ع): بپرهیز از اینکه کاری انجام دهی که مجبور شوی عذر خواهی کنی از آن، زیرا مومن خطا نمی کند تا معذرت بخواهد (سرپوشی بر روی عمل خطایش گذاشته باشد)
