این که رئیس ثبت احوال اعلام کرده رشد جمعیت با رکود مواجه شده است و سی و پنج در صد از زوج ها در سال های اخیر تک فرزند بوده اند یکی از مواردی است که احتمال صفر شدن رشد جمعیت در سال های آینده را نوید می دهد.
موضوع جمعیت و توجه به این موضوع از جمله مواردی است که در چند وقت اخیر بسیار مورد بحث بوده است. اهمیت این موضوع تا اندازه ای بوده است که رهبر معظم انقلاب, حضرت امام خامنه ای؛ سیاست های کلی برای این موضوع، ابلاغ نموده اند و در این سیاست ها به نکات مهمی اشاره نمودند. اما این سوال مطرح می شود که تک فرندی خوب است یا بد؟
تک فرزندی خوب یا بد
متاسفانه بر اثر عوامل مختلف, به خصوص رسانه ها, این روزها بسیاری از زوج های جوان بر این باورند که خانواده ایده آل باید تنها یک فرزند داشته باشد. این خانواده ها معتقدند داشتن بیش از یک فرزند در خانواده سطح کمی و کیفی تربیت فرزند را کاهش می دهد و این باعث بروز مشکلات در آینده کودک می شود. زوج هایی که به تک فرزندی معتقدند ممکن است خودشان را قانع کنند که اداره خانواده ای سه عضوی برای آنها از نظر اقتصادی به صرفه تر است و در ضمن تک فرزندی به آنها این امکان را می دهد که همه وقتشان را صرف تربیت، پرورش و نظارت بر تنها کودک خانواده کنند.
اما در این بین برخی از کارشناسان با این نظر مخالف اند و می گویند تک فرزندی گرچه مزایایی دارد، اما معایبی هم به همراه می آورد. برای نمونه درست است که تک فرزندها معمولا متکی به خود بار می آیند. ولی در مقابل یکی یک دانه بودنشان باعث می شود توجه پدر و مادر کاملا به آنها معطوف شود، و در مقابل نبودن کودکی دیگر با اختلاف سنی کم نسبت به آنها در خانواده باعث می شود, این کودکان دوران کودکی طولانی نداشته باشند و به سرعت وارد دنیای بزرگسالان شوند.
بدیهی است کودکی که در دوران کودکی نیازهای ارضا نشده زیادی داشته باشد در بزرگسالی به مشکل بر می خورد. یکی دیگر از آسیب های تک فرزندی محو شدن برخی نسبت هاست. اگر این روند تا چند سال ادامه داشته باشد، بعد از مدتی نسبت هایی مانند دایی, عمو, خاله, عمه و فرزندانشان به طور کل بی معنی می شود. همین عامل یعنی رفت و آمدهای خانوادگی کم می شود و در نتیجه به فرآیند اجتماعی شدن فرزندان لطمه وارد می شود.
یکی دیگر از آسیب هایی که در خانواده تک فرزند وجود دارد، توجه بیش از حد به خواسته ها و مطالبات فرزندان است. با این که این مورد را نمی توان به صورت مطلق و کامل دید، اما از ظواهر این طور بر می آید در خانواده هایی که چند فرزند دارند این اتفاق رخ نمی دهد یا این که به شدت تک فرزندها نیست.
ضمن اینکه تک فرزندها در خانه کمتر با مشکلات مواجه شده و در معرض تجربه کردن شکست، ناکامی، رانده شدن و … قرار نمی گیرند و شرایطی را که لازمه بلوغ روحی و روانی است تجربه نمی کنند. در بسیاری از اوقات از آنجا که دنیای واقعی کاملا مطابق میل و خواسته ی کودکان و پاسخگوی توقعاتشان نیست، دچار سرخوردگی و ناسازگاری می شوند. به علاوه فرزند سالاری مانع شکل گیری شخصیت فعال فرزند می شود. شخصیت فعال شخصی است که بر اساس آن، فرد نسبت به نگرش و رفتار خود هشیار است، به راحتی تصمیم گرفته، کار خود را با اعتماد به نفس به پیش برده و آن را به اتمام نیز می رساند و کمتر دچار تردید می شود.
