به گزارش دزمهراب کنگره بین المللی جندی شاپور که با حضور مسئولان کشوری و شخصیت های ملی در دانشگاه صنعتی جندی شاپور برگزار شد، پس از دور فعالیت روز به کار خود پایان داد.
دکتر محمدرضا مخبر دزفولی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی کشور در این کنگره بر لزوم پاسداشت میراث علمی و فرهنگی تمدن اسلامی ایرانی تاکید کرد و گفت: جندی شاپور یک نماد تمدنی در سطح بین‌المللی است و این نماد ابعاد ناشناخته فراوانی دارد و باید برای شناخت تک تک ابعاد این جریان تمدنی عظیم برنامه‌ریزی شود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: جندی‌شاپور یک مجموعه علمی و یک شهر دانشگاهی بوده است ولی متاسفانه عده‌ای با اغراض ناپسند قصد دارند جندی شاپور را کوچک جلوه دهند درحالی که بزرگی و عظمت این مجموعه با آکادمی افلاطون نیز قابل مقایسه نیست.
وی با بیان اینکه آنچه مسلم است جریان علمی جندی‌شاپور به مثابه یک شهر بزرگ دانشگاهی، از مولفه‌هایی مانند جریان داشتن فضای نقد آزاد علمی و … برخوردار بوده است، تصریح کرد: تاریخ نشان می‌دهد در جندی شاپور از نظر وجود امکانات برابر برای تحصیل علم و دانش، محدودیتی از منظر طبقه اجتماعی، دین و … وجود نداشته است. هر چند پزشکی در دانشگاه جندی شاپور نقش محوری را داشته است، اما در احیای این مرکز بزرگ علمی و با سابقه نباید سایر علوم مغفول بمانند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران گفت: بعد از ورود دین مبین اسلام به ایران و با توجه به نگاه این دین الهی به علم و دانش، نه تنها به دانشگاه جندی شاپور بی‌توجهی نشد، بلکه این دانشگاه و مرکز علمی بزرگ توانست در این تمدن و به ویژه در دوره نهضت ترجمه متون تمدن‌های دیگر به زبان عربی نقش به سزایی داشته باشد. بیت‌الحکمه در بغداد و بسیاری مراکز علمی دیگر ریشه در این مرکز علمی بزرگ دارند. نظام و ساختار تربیت دانشجو در جندی شاپور موضوع مهم دیگری است که باید مورد بررسی قرار گیرد.
مخبردزفولی به ابعاد پژوهشی دانشگاه جندی‌شاپور هم اشاره کرد و اظهار کرد: کتابخانه بزرگ دانشگاه جندی‌شاپور در دوره خود در جهان کم‌نظیر بوده است و اگر کتابخانه فاطمیون در مصر توانست یک میلیون کتاب را در خود جای بدهد؛ قطعا با استفاده از این سابقه و تجربه، موفق به این کار شده است. برگ برگ تاریخ علم مشحون از خدمات علمی مسلمانان به کل بشریت است. در دوران شکل‌گیری و تجدیدحیات تمدن نوین اسلامی به برکت انقلاب اسلامی نیز امروز کشورمان پیشقراول تولید علم در جهان است. در اوایل دهه ۹۰ میلادی، سهم تولید علم کشورمان در جهان ۰/۰۳ درصد بود اما امروز این سهم به 1/5 درصد رسیده است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی به دستیابی دانشمندان کشورمان به بسیاری از حوزه‌های نوین علم و فناوری در جهان اشاره کرد و افزود: در زمینه هسته‌ای، علوم پزشکی، فیزیک، فناوری‌های پیشرفته و … دانشمندان کشورمان توانستند سد‌های ایجاد شده در مسیر پیشرفت علمی کشور را بشکنند و به این دستاوردهای اعجاب انگیز دست پیدا کنند. بسیاری از مراکز علم‌سنجی به ظاهر بی‌طرف ولی در واقع مغرض نیز بالاجبار به پیشرفت‌های علمی کشورمان اعتراف کرده‌‍‌اند و با همان نگاه مغرضانه خود این پیشرفت‌ها را خطری برای یکه‌تازی غربی‌ها دانسته‌اند.
او ادامه داد: یکی از همین مراکز علم‌سنجی اعلام کرده بود، از میان سه جنگی که در منطقه غرب آسیا و خلیج فارس اتفاق افتاده است، ایران تنها کشوری بوده که سربلند بیرون آمده است. نیروی انسانی توانمند، متخصص و متعهد ریشه و بنیان این پیشرفت‌های علمی کشورمان است. زمانی در این کشور پزشک از هند و بنگلادش وارد می‌شد، اما امروز دانشمندان ایرانی در سلول‌های بنیادین و زیست فناوری در جهان صاحب سخن و نظریه هستند. تقویت اعتماد به نفس و ترویج گفتمان مبارک “ما می‌توانیم” تنها کلید استمرار و تداوم این پیشرفت‌ها علمی است.
مخبردزفولی همچنین اظهار داشت: حافظه تمدنی ما در دنیا این موضوع را در خود دارد که در چندین قرن گذشته جریان تمدنی بزرگی داشته‌ایم که به نهضت تولید علمی که طی سال‌های اخیر در کشور شکل گرفته و در حال پیشرفت است، کمک کرده و مقدمات پیشرفت‌های بزرگی را فراهم می‌کند تا بتوان عقب ماندگی یکی، 2 قرن اخیر کشور را جبران کرد.
وی مزیت نسبی ایران نسبت به دیگر کشورها را نیروی انسانی دانست و افزود: این نیروی انسانی است که موجب پیشرفته‌های اخیر کشور در حوزه سلول‌های بنیادی، انرژی هسته‌ای و بسیاری زمینه‌های دیگر شده است؛ این پیشرفت‌ها توجه و اعتماد بیشتر به دانشمندان را می‌طلبد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: باید تلاش کنیم که همانند تمدن بزرگ جندی‌شاپور، یک جریان تمدنی جدید ایجاد کنیم؛ برای ساخت یک تمدن زمان زیادی لازم است اما ما به‌سرعت به سمت جلو در حرکتیم. معرفی جندی‌شاپور و بازشناسی آن موجب می‌شود تا یک اعتمادبه‌نفس ملی بین اندیشمندان ما ایجاد شود، زیرا قابلیت‌های ذهن شرقی را آشکار می‌سازد.
مخبر دزفولی به مشکل سال‌های اخیر خوزستان هم اشاره کرد و گفت: همه ما باید برای رفع مشکل خوزستان تلاش کنیم. با سخنان مقام معظم رهبری یک عزم ملی برای این مشکل ایجاد شد که امیدواریم این جریان و عزم با همکاری همه مسئولان و اعتماد به محققان و دانشگاهیان ادامه پیدا کند، چون خوزستان حق زیادی بر گردن کشور دارد و شهدای زیادی تقدیم کرده است.
همچنین حسن تاجبخش عضو فرهنگستان علوم کشور در بخش صبحگاهی این کنگره اظهار داشت: نام دزفول برگرفته از رودخانه دز و پل باستانی این شهر بوده که بر روی این رودخانه ساخته شده که این رودخانه با گذر از استان‌های مختلف وارد خوزستان می‌شود و در حوزه‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی نقشی مهم و مؤثر دارد.
وی افزود: همین مقوله، بیش از گذشته اهمیت دزفول و دانشگاه باستانی جندی شاپور در این شهرستان را بیش از گذشته مطرح کرده و به همین جهت استفاده از ظرفیت علمی و فرهنگی این دانشگاه برای تقویت و گسترش روحیه اجتماعی و علمی خود باید مورد توجه و استفاده ما قرار گیرد.
عضو فرهنگستان علوم کشور با اشاره به برگزاری اولین کنگره علمی جهان در دانشگاه باستانی جندی شاپور، عنوان کرد: این کنگره در بیستمین سال از آغاز پادشاهی انوشیروان در این دانشگاه و با حضور چهره‌های مطرح علمی آن دوران، برگزار شده است.
وی با اشاره به محاصره این دانشگاه در قرن ۱۷ گفت: در قرن ۱۷ حمله‌های وسیعی برای تسلط بر این منطقه باستانی صورت گرفت و با محاصره آن خطر نابودی دانشگاه باستانی جندی شاپور افزایش یافت که از این خطر جلوگیری شد و دانشگاه در این منطقه باقی ماند.
تاجبخش با بیان اینکه زبان اصلی به کار گرفته شده در تدریس و تألیف کتابها، فارسی بوده است، بیان کرد: به دلیل غنایی که این دانشگاه در گذشته داشته کتابهای گسترده‌ای با زبان‌های هندی و یونانی نیز در این دانشگاه به رشته تألیف در آمده است.
وی با بیان این که نظریه نو افلاطونی در ایران ریشه در دانشگاه باستانی جندی شاپور دارد، افزود: در دانشگاه باستانی جندی شاپور، هیچ‌گونه سابقه‌ای در حوزه تبعیض قومیتی و نژادی وجود ندارد و خدمات این دانشگاه به همه شهروندان ارائه می‌شده و حضور هفت دانشمند مطرح زمان که علاوه بر طب بر علم فلسفه نیز تسلط داشته‌اند از جمله شاخص‌های مهم این واحد دانشگاهی است.
عضو فرهنگستان علوم کشور با اشاره به قدمت دانشگاه جندی شاپور بیان کرد: این دانشگاه در عصر شاپور شکل می‌گیرد و به عنوان یکی از مهم‌ترین پایتخت‌های علمی جهان تبدیل می‌شود و به همین دلیل با توجه به غنای گسترده کتابهای جندی شاپور، منابع علمی این دانشگاه باید بیش از گذشته مورد توجه قرار گیرد.
ارائه مقالات دیگر بخش صورت گرفته در روز دوم کنگره بود؛ همچنین پس از اقامه نماز ظهر و عصر و صرف ناهار، آیین نکوداشت دکتر محمدرضا مخبر دزفولی برگزار شد.
علی اکبر ولایتی نیز شامگاه چهارشنبه در اختتامیه کنگره بین المللی جندی شاپور اظهار کرد: ماجرای جندی شاپور قصه پرغصه ای است که از سال ها پیش موضوع آن در شاخه طب سنتی و اسلامی فرهنگستان علوم پزشکی مطرح شده است.
وی با اشاره به بی مهری هایی که در راستای کتمان جندی شاپور مطرح می شود، افزود: همین امر موجب شد تا غیرت ما در خصوص جندی شاپور زیاد شود و شروع به تحقیق در این زمینه کنیم که خوشبختانه با مطالب و مقالات زیادی دراین زمینه مواجه شدیم.
رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام عنوان کرد: فهرست بلند بالایی از کتابهای تاریخی که در مورد جندی شاپور به صورت خلاصه و تفصیل نوشته اند را جمع آوری کرده ایم که از جمله این کتابها می توان به کتاب های تاریخ طبری، تاریخ یعقوبی، تاریخ الحکمای غفتی ، الفهرست و صورت العرض اشاره کرد.
ولایتی با بیان اینکه با وجود این اسناد تاریخی نمی توان منکر جندی شاپور شد، گفت: جندی شاپور قوی ترین پایگاهی است که در قبل از اسلام علوم را دریک جا جمع کرده بود.
وی با بیان اینکه جندی شاپور جامع ترین جا برای تعلیم علم به ویژه شاخه های متعدد پزشکی بوده، اظهار کرد: در جندی شاپور دانشمندان بسیار زیادی از سراسر جهان جمع شده بودند که علوم مختلف را پایه گذاری کردند.
رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان داستان های متعددی درمورد حقانیت وجود جندی شاپور در طول تاریخ از جمله نام بردن از جندی شاپور در شاهنامه فردوسی، عنوان کرد: جندی شاپور در سال 271 ساخته شده و در آن بیمارستان و دانشگاه بنا شده و این مرکز تا قرن هفتم ادامه داشته است که باید گفت هیچ مرکز علمی در جهان وجود ندارد که به اندازه جندی شاپور تداوم، مقبولیت و عظمت داشته باشد.
مشاور رهبری در امور بین الملل با اشاره به وجود تمدن های علمی فراوان در ایران از قبل تا بعد از اسلام گفت: ایرانیان همواره منشا فرهنگ و تمدن بوده اند و باید تلاش شود تا این روند افتخار آمیز تداوم داشته باشد.
نخستین کنگره بین المللی جندی شاپور که از روز سه شنبه با سخنرانی دکتر فرهادی وزیر علوم ، تحقیقات و فناوری آغاز شده بود چهارشنبه شب خاتمه یافت.
