دکتر خسروپناه رییس انجمن پژوهشی حکمت و فلسفه ایران با تاکید بر ضرورت احیای سنت و آثارحکمی ابن سینا گفت: بسیاری از رسائل و آثار ابن سینا هنوز چاپ نشده یا بدون تصحیح منتشر شده است.به گزارش خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس نشست «ابن‌سینا پژوهی در ترازوی نقد» به همراه معرفی دو کتاب «سخن ابن‌سینا و بیان بهمنیار» اثر غلامحسین ابراهیمی‌دینانی و «التعلیقات» ابن سینا تهیه و تصحیح سید حسین موسویان با حضور مؤلفان آثار، رییس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، حسین معصومی همدانی، نجفقلی حبیبی، منصور محمدی، یوسف ثانی، فاطمه فنا و جمعی از اساتید فلسفه، امروز دوشنبه (20 خرداد) در مؤسسه حکمت و فلسفه برگزار شد.
* ابن‌سینا میراث گذشته ایرانی
در ابتدای مراسم حجت‌الاسلام عبدالحسین خسروپناه، رییس انجمن پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، ابن سینا را یکی از فیلسوفان بزرگ جهان اسلام دانست و گفت: وی با اینکه 58 سال بیشتر عمر نکرد اما آثار و برکات زیادی هم در حوزه منطق، الهیات، طبیعیات، ریاضیات، طب و سایر علوم رایج آن زمان از وی باقی مانده است. اهل فن نقل می‌کنند که در هر زمینه‌ای که ابن سینا وارد شده نوآوری داشته و طبیعی است که وی از میراث گذشته ما محسوب شود.
وی با اشاره به اینکه بسیاری از ابداعات ابن سینا باید از آثار وی استخراج شود، گفت: کتاب تعلیقات یکی از آثار ارزشمند در حوزه عامه و الهیات بالمعنی الاخص است، گرچه برخی اعتقاد دارند که برخی از مباحث التعلیقات کوتاه است اما همان‌ها نیز پرمغز و عمیق است.
خسروپناه یادآور شد: معمولا علمی که ما از موجودات داریم معلول موجودات است، اینکه تصریح می‌شود خدای سبحان از ذات، علمِ به غیر دارد یعنی در علمش محتاج غیر نیست. بنابراین اگر موجودات باعث می‌شوند ما علمی پیدا کنیم این موجودات علت علم ما هستند، اما علم خداوند اینگونه نیست اینها نکات ظریفی است که دکتر موسویان در کتاب تعلیقات بدان پرداخته‌اند و این مباحث را به زیبایی در اختیار اهل علم قرار داده‌اند.
* دغدغه استاد دینانی معرفت‌شناسانه است
رییس انجمن حکمت و فلسفه درباره کتاب منتشر شده غلامحسین ابراهیمی دینانی گفت: استاد دینانی در کتاب «سخن ابن‌سینا و بیان بهمنیار» مثل همیشه با قلمی روان و دقیق به مباحث هستی‌شناسی، انسان‌شناسی و … پرداخته اما بیشتر دغدغه ایشان ظاهراً معرفت‌شناسانه بوده است معرفت‌شناسی که جدا از هستی نیست.
خسروپناه درباره اهمیت آثار ابن‌سینا و مهمترین کارهایی که درباره احیای اندیشه وی باید انجام داد، گفت: سه کار را به مؤسسه پیشنهاد داده‌ام: نخست احیای تراث و آثار حکمی ابن سینا که هنوز بسیاری از رسائل ابن سینا منتشر نشده یا تصحیح و چاپ نشده است. برای نمونه عیون‌المسائل، فوائد الحکمه، رساله فی‌الملائکه و … نسخه‌های خطی‌شان موجود است اما یا چاپ نشده یا با اغلاط منتشر شده است، بنابراین نخست باید اینها را تصحیح کرده سپس بتوانیم درباره ابن سینا کار پژوهشی انجام دهیم البته برخی از این آثار را با همکاری اساتید آغاز کرده‌ایم.
* نظام‌های حکمی ابن‌سینا نیازمند بررسی است
خسروپناه با تاکید بر اهمیت تدوین نظام‌های حکمی ابن سینا چون نظام هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی و علم‌النفس گفت: استاد دینانی به این مباحث پرداخته اما برخی که اصلا پرداخته نشده در حوزه‌های نظام فلسفی طبیعت ابن سینا و هنر فلسفی او است. بنابراین افرادی باید بروند و مباحث ابن سینا را نظام‌مند با ادبیات وی عرضه کنند تا عالمان، هنرمندان، روانشناسان و دیگران از این مباحث نظام‌سازی شده استفاده کنند.
وی پیشنهاد سوم خود در احیای اندیشه ابن سینا را استنتاق حکمت ابن سینا بیان کرد و گفت: در دو پیشنهاد اول خود آنچه ابن سینا گفته استخراج می‌شود اما در پیشنهاد سوم کلام و متن ابن سینا را باید استنتاق کرد این کار نسبت به پرسش‌هایی که به ویژه در فلسفه‌های مضاف در اختیار قرار دارند، صورت می‌گیرد بنابراین چه فلسفه‌های مضاف را بپسندیم چه نپسندیم، یک مجموعه فلسفه خاص هستند و اینها سوالات و پرسش‌هایی را در اختیار ما قرار می‌دهند بنابراین اینکه آیا می‌توان جواب پرسش‌هایمان را از آثار ابن سینا دریافت کرد، مثبت است.
دینانی، ابن سینا را به خوبی به نطق در آورده است
خسروپناه در ادامه افزود: در یک بخش‌هایی احساسم این است که استاد دینانی به خوبی برخی پاسخ‌ها را از اندیشه ابن سینا دریافت کرده و توانسته ابن‌سینا را به نطق درآورد چرا که برخی مسایل را ابن سینا صریحا بیان نکرده اما نویسنده کتاب متن را به حرف درآورده است.
وی افزود: بحث علوم انسانی امروزه یکی از مباحث اصلی در جامعه ما است که قطعا مبتنی بر مبانی فلسفی است و کسی نمی‌تواند این را تکذیب کنند، علوم رفتاری مثل روانشناسی و جامعه‌شناسی نیز به تعریف و نقد انسان محقق می‌پردازد و تفکر در این حوزه نیازمند مبانی هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی، انسان‌شناسی و ارزش شناسی است آیا ابن سینا انسان شناسی و معرفت شناسی را طرح کرده است؟ پاسخ مثبت است بنابراین می‌توان پاسخ پرسش‌های انسان مطلوب اجتماعی و اقتصادی را از ابن سینا استخراج کرد.
باید ابن سینای امروز را به دنیا معرفی کنیم
وی با تاکید بر اینکه براساس این عملیات می‌توان ابن سینای هزار سال پیش را تبدیل به این سینای امروز کرد، گفت: ما باید ابن سینای امروز را به دنیا معرفی کنیم البته فقط با آثار خودش اینکار را باید انجام دهیم نه اینکه یک عده‌ای نظر خودشان را از زبان ابن سینا بیان کنند و در واقع تفسیر به رأی انجام دهند.
