مدیر کتابفروشی وارثین گفت: شهرستان دزفول در حوزه دفاع مقدس در کشور شاخص است پس قائدتا شهر شاخص باید خروجی‌های شاخصی داشته باشد اما متاسفانه یک کتاب شاخص با توجه به پتانسیلی که موجود است نداریم که بخواهیم در کشور نام آن کتاب را بگوییم
بر سر در زیر زمینی، تابلویی با حروف درشت قرمز« کتاب فروشی وارثین » را نمایش می‌دهد. وارثین در دزفول تنها کتاب فروشی است که اکثر کتب حوزه‌های دفاع مقدس، کتب کمیاب مذهبی و روانشناسی اسلامی و از این دست موضوعات را به راحتی می‌توان در آن پیدا کرد. به مناسبت هفته دفاع مقدس به سراغ “مهدی سخاوت” مدیر کتابفروشی وارثین می‌رویم. او سال‌هاست با تلاش فراوان،کمترین امکانات و بدون حمایت از ارگان خاصی در زمینه ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی تلاش وافری دارد.
از خودتان برایمان بگویید؟
سخاوت: مهدی سخاوت متولد 63 هستم. از سال 88 کتاب فروشی وارثین را تاسیس کردیم.
وضعیت کتاب و کتاب خوانی چگونه است؟
سخاوت: مردم ایران مردمی فرهنگ دوست هستند و از کتاب استقبال می‌کنند هرمیزان که کار کنیم به همان اندازه نتیجه خواهیم گرفت. عواملی که باید کتاب را انتخاب ، بنویسند، در اختیار مردم قرار دهند و تبلیغ کنند عملکرد ضعیفی دارند. وقتی عملکرد ضعیفی داشته باشیم، نتیجه وضعیت موجود است. در حوزه دفاع مقدس هم به همین روال است کسانی که باید کتاب را متناسب با مخاطب بنویسند، تبلیغ کنند و توزیع کنند عملکرد ضعیفی دارند.
استقبال مخاطبان خصوصا نسل جوان از کتاب‌های دفاع مقدس در سالهای اخیر چگونه است؟
سخاوت: در سنوات گذشته توزیع اکثر کتاب‌های خوب در حوزه دفاع مقدس به خوبی انجام نمیشد و به راحتی در دسترس نبود و همچنین در زمینه تبلیغ کتاب حمایت خوبی صورت نمی‌گرفت. در حال حاضر نسبت به سنوات گذشته وضعیت در دسترس بودن کتاب بهتر شده است و نسبت به سال های اخیر استقبال خوبی می‌شود.
کتاب‌های دفاع مقدس جدا از مقوله کتاب و کتاب خوانی نیستند چرا که حوزه دفاع مقدس در مبحث کتاب و کتابخوانی یک نقطه عطفی است.
به نظر شما به کدام شاخه‌ها از دفاع مقدس به طور کامل و جامع پرداخته نشده است ؟
سخاوت: به نظرمن نقاط قوت و ضعف در پرداختن به هر شاخه است. یکی از حوزه‌هایی که نویسندگان سراغش نمی‌روند، نمی‌خواهند بروند یا سوژه کم است دختران مجرد است. در حوزه دختران مجرد در عرصه دفاع مقدس کتاب بسیار کم داریم. کتابی که بیان کند این دختر قبل از اینکه همسر شهید باشد نحوه زندگی‌اش چه خوب چه بد چگونه بوده است را نداریم.
کتاب در رده‌های سنین پایین از جمله کودک بسیار کم است، کتاب نقاشی کودک در حوزه دفاع مقدس اگر بخواهیم سخت گیرانه بگم اصلا نیست و همچنین رمان و شعر در حوزه دفاع مقدس بسیار نیاز است و لذا کتاب شاخص و اختصاصی در حوزه دفاع مقدس در زمینه شعر سال‌ها است که نداریم.
چرا؟
سخاوت: مخاطب شناسایی نداشته‌ایم که نیاز مخاطب را تغذیه کنند. اغلب کتاب‌های دفاع مقدس ارگانی هستند و دغدغه مخاطب را ندارند. زمانی که دغدغه مخاطب نباشد نتیجه اینگونه است که زمینه‌هایی که نیاز مبرم است کار بشود خالی هستند و خالی می‌مانند. نگاه اغلب نویسندگان سمت سوی ارگانی شدن رفته است. باید در حوزه کتاب دفاع مقدس یک نقشه فرهنگی داشت و اولویت بندی کرد که در حال حاضر در چه بخش‌هایی کتاب کم است یا کار نشده است.
طبق منویات رهبری باید از نویسنده و ناشر طلب کرد تا بنویسند و منتشر کنند ولی اغلب این درخواست‌ها به گوش ناشر و نویسنده نمی‌رسد چون ارتباطی برقرار نیست و اغلب کتاب‌ها را که نهادها چاپ کرده‌اند آیا ارتباطی بین نویسنده و مخاطب ایجاد می‌شود؟ با توجه به وجود فضای شبکه‌های مجازی این ارتباط خیلی راحت‌تر برقرار می‌شود حتی نویسنده می‌تواند از مخاطبین درخواست کنند پیشنهادات خودشان را برای سوژه بعدی بدهند که موضوع بعدی در چه زمینه‌ای باشد.ارتباط با برخی از نویسندگان وجود دارد اما بسیار کم است.
ارزیابی شما از وضعیت انتشار کتاب‌های دفاع مقدس دزفول چگونه است؟
سخاوت: شهرستان دزفول در حوزه دفاع مقدس در کشور شاخص است. پس قائدتا شهر شاخص باید خروجی‌های شاخصی داشته باشد. اما متاسفانه یک کتاب شاخص با توجه به پتانسیلی که موجود است نداریم که بخواهیم در کشور نام آن کتاب را بگوییم.
زمانی که کتاب شاخص تولید و خروجی در برداشته باشد خانواده شهید به عنوان راوی در راهیان نور دعوت یا برای ایراد سخنرانی در دانشگاه دعوت می‌شوند و شهدای شهر شناحته می‌شوند ولی در حال حاضر در دزفول همچین اتفاقی نیافتاده است به دلیل اینکه کتاب شاخص تولید نکرده‌ایم شهیدی که به صورت شاخص کار بشود برند بشود کار نکرده‌ایم.
به عنوان مثال عرض می‌کنم به یک کتابفروشی در تهران بروید و از او بخواهید یک کتاب شاخص از شهدای شهرستان دزفول نام ببرد! نمی‌تواند نام ببرد چون کار نکرده‌ایم.
آسیب‌هایی که در شهرستان دزفول است از جمله کیفیت کتب دفاع مقدس، روش‌های نادرست تبلبغات، عدم نگاه رشد آمیز و میل به پیشرفت نداشتن، عدم شناخت و نیاز مخاطب و همچنین مناسب با نیاز مخاطب کار نشده است و اولویت بندی در این حوزه صورت نگرفته است.
نویسنده اگر بخواهد نویسندگی کنند مطالب مورد نیازش موجود نیست یا کم است یا کیفیت لازم را ندارند. ادارات مرتبط باید بستر سازی مورد نیاز نویسنده را فراهم کنند. به عنوان مثال مصاحبه‌ها یا خاطراتی که از شهید باید در دسترس باشند تا نویسنده بتواند آنها را به رمان تبدیل کند نیست یا اگر هست کامل نیست. پروژه‌هایی باید شروع می‌شد از تمامی خانواده‌های شهدا خاطراتشان ثبت و ضبط می‌شد ولی ما در این زمینه خیلی کم کار کرده‌ایم.
نشر یا ناشری که اختصاصی در دزفول فعالیت کند تقریبا نداریم مرکز فرهنگی دفاع مقدس اگر بخواهد کتابی را چاپ کند باید به بنیاد حفظ نشر ارزش های دفاع مقدس در اهواز بدهد.
راهکار پیشنهادی دارید؟
سخاوت: باید بحث مخاطب شناسایی‌مان را جامع‌تر کنیم و در زمینه نشر، توزیع، تبلیغات و سوژه‌یابی کار کنیم. قبول کنیم باید خیلی بهتر باید کار می‌کردیم و راه‌هایی که رفته‌ایم در حال حاضر ثمره‌ی مناسبی در بر نداشته است .کارهایی خوبی صورت گرفته ولی کامل و همه جانبه نیستند.
باید سراغ راه‌های نو و خلاق رفت برای مطرح کردن یک کتاب در زمینه کشوری باید جلسات و نشست‌هایی که خروجی در برداشته باشد برگزار شود از قبیل بحث نویسندگان، ناشر، تبلیغات و سایر موارد ذکر شده کار شود و از تجربیات متخصص و فعالان فرهنگی شهرستان استفاده بشود.
وضعیت کتاب فروش کتاب دفاع مقدس چگونه است؟
سخاوت: هم خوب است هم بد است. اگر بسترسازی‌ها مهیا بشود وضعیت خوبی می‌شود. زمانی که کتاب خوبی را با محتوای خوب پیدا می‌کنیم کار تبلیغ‌اش انجام و معرفی‌اش صورت می‌گیرد. ارگان یا نهادی می‌آیند 50درصد تخیف می‌زنند یا هزارتا از آن کتاب را با تخفیف درهمایش‌ها در اختیار عموم می‌گذارد کاری که صفر تا 100 انجام شده است را خراب می‌کند رایگان یا با تخفیفی باور نکردنی در اختیار مردم می‌گذارد که چرخه اقتصاد را خراب می‌کند وقتی این چرخه دچار تغییر بشود اولا هیچ وقت نویسنده دنبال نیاز مخاطب نمی‌رود چون ارگان و نهاد او را تامین می‌کنند و نیازی ندارد.
در همین راستا مقام معظم رهبری در دیداری که با یکی از نهادهای فرهنگی داشتند زمانی که به آمار چاپ کتاب مواجه می‌شوند اشاره می‌کنند آمار دارید چقدر کتاب شما را خوانده‌اند؟
اینکه کار استمرا پیدا نمی‌کند یعنی اینکه آن نهاد که همیشه بودجه ندارد یا ممکن است اولویتش عوض شود در این شرایط کتاب ذبح می‌شود. ما باید متخصصانه به این مقوله‌ها خصوصا فرهنگ ورود کنیم مقام معظم رهبری در شهریور 89 در دیدار هیئت دولت می‌فرمایند در کارفرهنگی از کار ویترینی و شعاری پرهیز کنید سود که ندارد ضرر هم دارد.
راه آن ورود متخصصانه است مثلا یکی از مقوله‌های مهم تبلیغات فراگیر کتاب است که مقام رهبری در دیدارشان با کتابداران می‌فرمایند کتاب را تبلیغ فراگیر کنید به گونه‌ای که یک کالایی که نیاز مردم هم نیست چنان تبلیغ می‌شود ولی کتاب خیر..
به طور مثال عرض می‌کنم تابلوهای تبلیغاتی در سطح شهر، رسانه های شهرستان، مثل رادیو شهری، سخنرانان و مداحان همه و همه باید پای کار بیایند.
تا چه اندازه تیراژه کتاب ها واقعی است؟
سخاوت: این که گفته شود شمارگان دست کاری می‌شود را قبول ندارم. من برای شما مثالی می‌زنم تا قضیه روشن شود. ناشر می‌داند در نمایشگاه کتاب‌اش به فروش می‌رود ناشر می آید 5 بار کتابش را چاپ می‌کند یعنی به جای این که یک چاپ 15هزارتایی بزند 5 چاپ 3هزارتایی می‌زند بعد می‌گوید 5 چاپ من در نمایشگاه به فروش رفته است این یک روش است که ناشرین معمولا استقاده می‌کنند ولی شمارگان غیرواقعی اطلاعی ندارم.
قیمت کتاب دفاع مقدس چرا پایین است؟
سخاوت: قیمت کتاب به طور کلی آشفته بازار است قیمت گذاری شاخصی ندارد. البته برای ناشران بزرگ این قضیه صدق نمی‌کند چرا اعتبار خودشان را هزینه نمی‌کنند
: چقدر رسانه ها کمک کننده به فروش و دیده شدن کتاب هستند؟
سخاوت:رسانه در بحث معرفی کتاب در دزفول بسیار ضعیف هستند و مسولیتی در قبال کتاب نمی‌پذیرند. برخی موقع‌ها باید دست و پای مسول رسانه را بوسه بزنیم تا تبلیغ کتاب را انجام بدهند از قبیل درخواست پول کردن، تعداد لغات برای درج در کانال زیاد است و سایر موارد.. باید در بحث کتاب و کتابخوانی خصوصا حوزه دفاع مقدس کار کنند ولی متاسفانه نگاهی که شاید برخی از رسانه‌ها نسبت به حوزه دفاع مقدس دارند که اگر این پیام مربوط به حوزه دفاع مقدس درج بشود ریزش کانال را در بر خواهد داشت.
باید گفت کتاب‌های دفاع مقدس مربوط به همگان هستند نه قشری خاصی از جامعه. الزاما نیاز نیست همجنس هم تیپ آن شهید باشد دفاع مقدس برای همه است شهدا با هر نوع تیپ ظاهر و عقیده‌ای ارتباط برقرار می‌کنند.
: برای امسال نمایشگاه دفاع مقدس دارید؟
سخاوت: در هفته دفاع مقدس 10تا20 نمایشگاه در سطح شهرستان برگزار می‌کنیم، کتاب را به امانت در اختیارشان گذاشته و نمایشگاه برگزار می‌شود. هر هفته نیز با همکاری ستاد نماز جمعه دزفول در مصلا نمایشگاه کتاب دایر است. مساجد و برخی از روحانیون در ترویج کتاب و کتاب خوانی کمک شایانی می‌کنند. کتاب فروشی وارثین این آمادگی را دارد هر فردی در مسجد، جلسات، ادارات حتی جلسات 4نفری خانواده که بخواهد نمایشگاه کتاب برگزار کند کتاب امانی و با ارسال رایگان در محل‌شان در اختیارشان بگذارد.
: پروفروش ترین کتاب دفاع مقدس؟
سخاوت:کتاب یادت باشد داستان عاشقانه زندگی شهید مدافع حرم حمید سیاهکالی مرادی، سلام بر ابراهیم، وقتی مهتاب گم شد زندگی شهید علی خوش لفظ، خداحافظ سالار زندگی مشترک سردار شهید حسین همدانی و همسرشان و همچنین جوانمرد قصاب زندگی شهید عبدالحسین کیانی از شهدای شهرستان دزفول پروفروش ترین کتاب های هفته دفاع مقدس بودند.
: کلام آخر:
سخاوت: درخواست دارم نهادهای مرتبط از تنها کتابفروشی دزفول در این حوزه کمک کنند تا بتوانیم پیشرفت خودمان را تسریع کنیم. از همه دعوت می‌کنم در بحث کتاب‌های دفاع مقدس جدی‌تر وارد عرصه بشوند. رسانه‌های، رادیو دزفول، تربیون های شهرستان باید برای معرفی کتاب‌های دفاع مقدس تلاش کنند.
پیشنهاد می‌کنم به نویسندگان یا کسانی که علاقه‌مند به نوشتن هستند حوزه‌هایی است که به آسانی می‌شود ورود کرد از جمله حوزه طنز دفاع مقدس دزفول، و نیز ما این آمادگی را داشته تا راهنمایی کرده و تجربیات خودمان را به آنها انتقال بدهیم.
کتابفروشی وارثین دزفول متعلق به همه مردم دزفول است پس دست طلب و کمک به سمت همه دراز کرده و هر دستی را به گرمی می‌فشارد. کانال کتابفروشی وارثین در پیامرسان ایتا مورد استقبال خوبی مواجه شده است لذا بستر مناسبی برای ارتباط با همه عزیزان است، ما طرح‌هایی همچون ارسال رایگان کتب در سطح شهرستان و شهرهای اطراف، طرح نمایشگاه امانی کتب در هیات، مساجد، مدارس و دانشگاها، طرح بن کتاب برای سهولت هدیه کتاب و اتصال با کتابفروشی، طرح معلم یار که تسهیلات ویژه ای برای معلمین است. ان شاءالله بتوانیم فرهنگ کتاب خوانی را روی به جلو سوق داده چرا که سعادت جامعه در گرو علم اندوزی و تفکر است.
گفت و گو فاطمه دقاق نژاد
تسنیم
