پایگاه خبری تحلیلی دزمهراب

سیاست خارجی دولت یازدهم و «نرمش قهرمانانه»

نظام جمهوری اسلامی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در تلاش برای رسیدن به تمدن اسلامی، می‌بایست با اتکاء به دولت اسلامی و ملت اسلامی حرکتی مجاهدانه و خارق العاده از خود نشان دهد. شاید بیست سال، سی سال قبل، نوشتن و سخن گفتن از «سرعت خارق‌العاده» یک ملت، برای برخی اذهان سخت و عجیب می‌نمایاند. اما امروز بقا و ارتقای جمهوری اسلامی با وجود مشکلات باقی مانده از دوره پهلوی و قاجار و سپس هجمه‌ها و فشارهای بی‌امان نظامی، اقتصادی، سیاسی، تبلیغاتی و… معجزه‌ای دیگر از معجزات الهی است.

*مُّحَمَّدٌ رَّسُولُ اللَّهِ وَالَّذِینَ مَعَهُ أَشِدَّاء عَلَى الْکُفَّارِ رُحَمَاء بَیْنَهُمْ تَرَاهُمْ رُکَّعًا سُجَّدًا یَبْتَغُونَ فَضْلًا مِّنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا سِیمَاهُمْ فِی وُجُوهِهِم مِّنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذَلِکَ مَثَلُهُمْ فِی التَّوْرَاهِ وَمَثَلُهُمْ فِی الْإِنجِیلِ کَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَى عَلَى سُوقِهِ یُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِیَغِیظَ بِهِمُ الْکُفَّارَ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنْهُم مَّغْفِرَهً وَأَجْرًا عَظِیمًا*

محمّد (ص) فرستاده خداست؛ و کسانی که با او هستند در برابر کفّار سرسخت و شدید، و در میان خود مهربانند؛ پیوسته آن‌ها را در حال رکوع و سجود می‌بینی در حالی که همواره فضل خدا و رضای او را می‌طلبند؛ نشانه آن‌ها در صورتشان از اثر سجده نمایان است؛ این توصیف آنان در تورات و توصیف آنان در انجیل است، همانند زراعتی که جوانه‌های خود را خارج ساخته، سپس به تقویت آن پرداخته تا محکم شده و بر پای خود ایستاده است و بقدری نموّ و رشد کرده که زارعان را به شگفتی وامی‌دارد؛ این برای آن است که کافران را به خشم آورد (ولی) کسانی از آن‌ها را که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده‌اند، خداوند وعده آمرزش و اجر عظیمی داده است. (سوره مبارکه الفتح آیه ۲۹)

جمهوری اسلامی در طول ۳۵ سال گذشته در زمینه‌های مختلف نظامی، علمی، رفاهی، بهداشتی، کشاورزی، آموزشی، قدرت منطقه‌ای و… روز به روز پیشرفت کرده است و توانسته نسبت به کشورهای هم‌تراز خود جایگاه بهتری را بدست بیاورد. نمونه‌های علمی، بهداشتی و نظامی آن بیشتر به گوش‌ها رسانده شده است. در صحنه منطقه‌ای، سال ۱۳۵۶ کشورهایی که غیرهم‌سو با آمریکا فقط سوریه بود و ایران سرسلسله کشورهای هم‌پیمان آمریکا در منطقه محسوب می‌شد. پس از ۳۶ سال، افغانستان، عراق، سوریه، لبنان، بحرین، شمال یمن و غزه متحدین منطقه‌ای جمهوری اسلامی هستند. ترکیه و مصر و تونس نیز دیگر جزو دوستان آمریکا محسوب نمی‌شوند و رویکردهای ضداسرائیلی آن‌ها محسوس و قابل اعتنا شده است. دیدن این واقعیات برای دوستان انقلاب مایه خوشحالی و امیدواری و برای دشمن اسلام مایه یأس و سرشکستگی است. کسانی که در کسوت مسئول و تصمیم‌گیران حکومتی ظاهر می‌شوند بیش از دیگران نیازمند درک میزان پیشرفت و تعداد گام‌های باقی‌مانده در مسیر تعالی ملت ایران هستند. در همین معنا چشم بستن بر حقایقی که با تلاش و زحمات فراوان بدست آمده است، موجب بروز اشتباه محاسباتی و صدور رفتارهای نادرست خواهد شد.

مسیر پیشرفت ملت ایران با ابزار‌ها و نرم‌افزارهای مختلف و در ساحت‌های متنوعی پیگیری شده است. در همه پهنه‌های علمی، فرهنگی، سیاست داخلی، سیاست خارجی و… هدف یک چیز است، پیشرفت ملت ایران و غلبه بر مشکلات و موانع! امروزه عرصه سیاست‌خارجی طریقیت بیشتری پیدا کرده است. تحریم‌های ظالمانه‌ای یک‌جانبه آمریکایی‌ها بر ضد ملت ایران، اثرگذاری گسترده جمهوری اسلامی در عرصه منطقه‌ای، درهم‌تنیده شدن هرچه بیشتر منافع ملی کشور‌ها با یکدیگر و تمرکز رسانه‌ها از جمله عواملی است که موجب اهمیت یافتن سیاست خارجی شده است. البته باید به تمرکز ویژه دولت یازدهم بر این مقوله نیز اشاره داشت.

سیاست خارجی و دیپلماسی، مجموعه‌ای از فنون، رفتار‌ها و تعاملات هستند که با استفاده از آن‌ها منافع ملت ایران می‌بایست حفظ شده و ارتقاء یابد. «حفظ شود»، یعنی می‌بایست در میادین رقابت، تنازع و تضاد بین کشور‌ها در عرصه بین‌الملل، کشور‌ها به دنبال بیشینه کردن منافع خویش هستند، ولی برخی کشور‌ها با بدست آوردن قدرت نظامی و اقتصادی بیشتر، سعی می‌کنند، منافع خود را بر منافع دیگر کشور‌ها ارجحیت دهند و رفتار کشورهای دیگر را در مسیر تأمین منافع خود تنظیم کنند. در این مسیر نیز، هیچ محدودیت و قاعده اخلاقی و قانونی را برای خود قائل نیستند. لذا اگر کشور و دولت بخواهد برای منافع آن‌ها کوچک‌ترین خطری ایجاد کند، به سختی با او برخورد می‌کنند و تلاش می‌کنند آن را به جای خود بازگردانند. دولت آمریکا مصداق کامل این دولت‌هاست. این کشور، در سی سال گذشته جمهوری اسلامی برنامه‌ها و راهبردهای متعددی را برای فشار به ملت و دولت ایران انتخاب کرده است؛ تا بلکه بتواند تبعیت کشورمان را به وضعیت دوره رژیم پهلوی بازگرداند. زیاده‌خواهی دولت ایالات متحده در برابر ایران، در عرصه سیاست خارجی خلاصه نشده است. بلکه حمله و تهدیدنظامی، جنگ تحمیلی نظامی، جنگ تحمیلی اقتصادی، فشارهای بی‌امان تبلیغاتی و فرهنگی بر ضد کشور را به صورت مداوم در دستور کار داشته است. تبعاً جمهوری اسلامی نیز در جبهه‌های مختلف با آمریکا درگیر شده است و در برخی از آن‌ها موفق و یا در برخی کامیاب نبوده است.

آمریکا، در چند سال اخیر، با استفاده از دستگاه‌های تبلیغاتی متنوعی که در جهان دارد و با کمک دیگر کشورهای هم‌سو با خود، حرکت صنعت هسته‌ای ایران را بهانه قرار داده و ایران را کشوری جنگ‌طلب و جاه‌طلب معرفی کرده که به دنبال ساخت سلاح‌هسته‌ای است. جنگ تبلیغاتی علیه جمهوری اسلامی، سابقه به درازی عمر جمهوری اسلامی داشته و ربطی به اشخاص و دولت‌های خاص ندارد. آن‌ها بیش از هر کس دیگر بر ضد امام خمینی رحمه الله علیه تبلیغ کرده و او را مورد هجمه‌ گسترده خود قرار داده‌اند: «هیچ کس در چشم این دشمنان منفور‌تر از چهره‌ى درخشان و آفتاب فروزان امام بزرگوار ما نبود؛ برایش احترام قائل بودند، امّا از ته دل دشمنش بودند؛ به‌خاطر اینکه ایستاده بود، به‌خاطر اینکه امام با دو خصوصیّت بى‌نظیر «بصیرت کامل» و «قاطعیّت تمام» – هم خوب می‌دید و درست می‌فهمید، هم قاطع مى‌ایستاد – سدّى بود در مقابل پیشرفت این‌ها و در مقابل ناخن زدن و نیش زدن و ضربه زدن این‌ها؛ لذا با او دشمن بودند. البتّه عرض کردیم برایش احترام هم قائل بودند، می‌فهمیدند عظمت او را، امّا هرچه عظیم‌تر، از چشم آن‌ها مبغوض‌تر؛ امروز هم همین‌جور است؛»

البته دولت‌های مختلف بر اساس توانایی‌ها و دیدگاه‌های متفاوتی که داشته‌اند، روش‌های متفاوتی را برای حفظ و حراست از منافع ملت ایران بر ضد دشمنی‌ها در پیش گرفته‌اند. دولت یازدهم نیز به اقتضای حضور سفیر پرسابقه ایران در سازمان ملل متحد، معتقد است که چهره ساخته شده از ایران در فضای بین المللی توسط رسانه‌های غربی موجب ایجاد سوء تفاهم با کشورهای دیگر شده است. لذا باید بهانه را از دست رژیم صهیونیستی و رسانه‌های هم‌سو با آن‌ها گرفت. آن‌ها در اظهارات متعدد خود بعد از انجام توافق‌نامه ژنو، عصبانیت رژیم صهیونیستی را ناشی از خارج شدن این بهانه از دست آن‌ها، ارزیابی کرده‌اند. ایشان در همایش مشترک مسوولان دفا‌تر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری و دبیران هم‌اندیشی استادان دانشگاه‌های کشور مورخ ۲۷/۹/۹۲ می‌گوید: «… اما ما داریم فرش را از زیر پای رژیم صهیونیستی می‌کشیم و بازی چندین ساله رژیم صهیونیستی به هم خورده است.»

این دولت با اعتقاد به ظالمانه بودن تحریم‌های ایران، معتقد است سطح دسترسی ایران به انرژی هسته‌ای در عرض دیگر دسترسی-های ملت ایران اهمیت دارد و نباید دشمن بتواند با تأکید بر این بهانه، تحریم‌های ظالمانه‌ای را علیه ملت ایران به کار بندد. از سوی دیگر ملت ایران حقوق دیگری نیز دارند که آن‌ها نیز در همین تراز اهمیت هستند و ظاهرا بین حفظ حقوق متعدد ملت ایران تزاحمی بوجود آمده است. لذا لازم است تا با نرمش در سطح غنی‌سازی هسته‌ای، بستر رشد و پیشرفت اقتصادی برای کشور هموار شود. جمله مشهور رئیس محترم جمهور، مهم‌ترین استناد چنین دیدگاهی است. «سانتریفیوژ باید بچرخد، اما چرخ زندگی مردم نیز باید بچرخد»!

زیرساخت و پیش‌فرض این دو دیدگاه دشمنی و دژخیمی آمریکا در حق ملت ایران است. چرا که این تیم بیش از هر کسی می‌داند که ایران به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نبوده است و چنین اتهامی یک دروغ بزرگ است. از سوی دیگر وضع تحریم‌های یک جانبه ایالات متحده بر ضد ملت ایران به این بهانه، ناشی از خودبرتربینی و زیاده‌طلبی آن‌ها در برخورد با دیگر کشور‌ها برخاسته است.

لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَاوَهً لِّلَّذِینَ آمَنُواْ الْیَهُودَ وَالَّذِینَ أَشْرَکُواْ/ المائده آیه ۸۲

دشمن‌ترین مردم نسبت به کسانی که ایمان آورده‌اند یهود و مشرکان را می‌یابی.

پر واضح است که جمهوری اسلامی این نقطه درگیری و نزاع با دشمن را انتخاب نکرده است. دشمن بر اساس برآورد خودش از نقاط ضعف کشور، حملات خود را برنامه‌ریزی می‌کند. دشمن با آگاهی از ضعف دستگاه اطلاع‌رسانه‌ای و تبلیغاتی جهانی، کشورمان ایران را متهم به تلاش برای ساخت سلاح هسته‌ای کرده است و به زعم دولتمردان و دیپلمات‌های دولت یازدهم توانسته در این جنگ روانی موفقیت‌هایی به دست آورد، لذا در اینجا لازم است، ایران با معلق کردن حرکت هسته‌ای خود بهانه را از دست دشمن بگیرد. معنای این حرکت عقب‌نشینی مصلحتی است تا دشمن خلع سلاح شود.

وَمَن یُوَلِّهِمْ یَوْمَئِذٍ دُبُرَهُ إِلاَّ مُتَحَرِّفاً لِّقِتَالٍ أَوْ مُتَحَیِّزاً إِلَی فِئَهٍ فَقَدْ بَاء بِغَضَبٍ مِّنَ اللّهِ وَمَأْوَاهُ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِیرُ / انفال ۱۶

و هر کس در آن وقت [جنگ] به آنان پشت کند، قطعاً با خشمی از خدا بازگشته و جایگاهش جهنّم است و چه بد بازگشتگاهی است! مگر کسی که [پشت کردنش] به منظور کنار رفتن برای حمله مجدّد باشد و یا بخواهد در کنار گروهی [از همرزمانش] جای گیرد.

بالتبع در جنگ موفقیت و یا عدم موفقیت هر دو طبیعی هستند. اما دست کشیدن از مبارزه و پذیرش شکست در مقابله با دشمن، ملامت‌آمیز و مایه سرافکندگی است. لذا مدبران و عقلا در چنین زمانی در تلاش برای برطرف کردن ضعف‌های بوجود آمده می‌-کوشند و به دنبال یافتن طرح‌های جدید ضربه زدن به دشمن هستند. در جنگ ضربه زدن و عقب راندن دشمن اصالت دارد. اگر به دنبال نرمش، کرنش، سستی و غفلت بروز کند و یا خدای ناکرده اعتماد به حریف و رقیب در مخیله خطور کند، شکست کامل و باخت مطلق قطعی خواهد بود.

تقابل راهبردی جمهوری اسلامی با آمریکا و غرب فقط در موضوع هسته‌ای خلاصه نمی‌شود. مخالفت جمهوری اسلامی با اشغال‌گری و جنایت‌پیشگی رژیم صهیونیستی در فلسطین به اندازه کل عمر جمهوری اسلامی و بلکه از آغاز نهضت اسلامی امام خمینی رحمه الله به درازا انجامیده است. تلاش جمهوری اسلامی در تثبیت جعلی بودن رژیم صهیونیستی در اشکال مختلف راهپیمایی سالانه روز قدس و سخنرانی‌ها و اظهارات امام و مقام معظم رهبری نمود عینی و بارزی دارد. دیپلمات‌های ایرانی معتقدند اکنون تهمت جنگ-طلب بودن به ایران نخواهد چسبید و صهیونیست‌ها در مسیر تنها شده‌اند. «وزیر امور خارجه کشورمان در آستانه سخنرانی نخست وزیر رژیم صهیونیستی در شصت و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل، نتانیاهو را منزوی‌ترین فرد در این سازمان جهانی نامید.» خوب، چه فرصتی از این بهتر که ایران در هجمه‌ای جدید به دولتمردان و کیان صهیونیستی آن‌ها را بیش از پش منزوی کند و مظلومیت مردم فلسطین را فریاد کند. حفظ جایگاه راهبردی جمهوری اسلامی در میان کشورهای اسلامی رابطه تنگاتنگی با پیشگامی ایران در تقابل با رژیم صیهونیستی دارد. لذا چنین اقداماتی منافع مضاعفی برای ملت و دولت ایران خواهد داشت.

«جنبش عدم تعهد» متشکل از ۱۲۰ کشور جهان هستند و مجموع جمعیت این کشور‌ها حدودا ۵۵ درصد جمعیت جهان را تشکیل می‌دهد. ریاست ایران بر این جنبش فرصت بسیار مغتنمی است که دولت یازدهم تاکنون بدان اعتنایی نداشته است. آمریکا در تمام این سال‌ها خود را نماینده جامعه جهانی معرفی کرده است. اکنون وزیر خارجه و رئیس جمهور محترم حق دارند، با اتکاء به این کشور‌ها و جمعیت عظیمی که نمایندگی می‌کنند، سیاست‌های جنگ‌افروزانه آمریکا در منطقه جنوب شرقی آسیا و حمایت‌های آن‌ها از تروریست‌ها را به چالش بکشند. حضور غیرموجه آن‌ها در این منطقه، فروش گسترده سلاح‌ به کشورهای منطقه و دخالت مستقیم در امور داخلی کشورهای مصر، عراق، افغانستان، سوریه، یمن، بحرین و دیگر کشورهای اسلامی موجب منفور شدن چهره آمریکا در ذهن مردم منطقه شده است. دستگاه دیپلماسی باید هرچه سریع‌تر در مقام نمایندگی و راهبری نفرت عمومی مردم منطقه بر ضد آمریکا، برآمده و با استفاده از روش‌های جدید دیپلماسی عمومی، نارضایتی ملت‌ها را بر ضد دولت آمریکا تشدید کند.

حوزه جغرافیایی-سیاسی آمریکا لاتین شباهت زیادی با جنوب غربی آسیا دارد. کشور‌ها و ملت‌هایی که از دخالت‌ها و زورگویی آمریکایی‌ها به تنگ آمده‌اند. به همین ترتیب دولت‌های برآمده از رأی مردم نیز سیاست‌های ضدآمریکایی و عدالت‌جویانه‌ای را در سطح منطقه و جهان جستجو می‌کنند. کما اینکه دولت‌هایی مثل ونزوئلا و بولیوی همانند ایران و بیش از دولت‌های عربی نسبت به اشغال‌گری صهیونیست‌ها اقدام می‌کنند. غفلت و بی‌توجهی تیم تشریفاتی رئیس جمهور در تنظیم دیدارهایی بین حجت الاسلام روحانی و رؤسای جمهور کشورهای این منطقه مایه شگفتی ناظران سیاسی و نگرانی علاقه‌مندان رابطه ایران و کشورهای آزادی‌خواه آمریکای لاتین شده است. قطعاً دولت‌های اسلامی در هر‌جای دنیا جزو اولین اولویت‌های سیاست‌خارجی کشور هستند. اما حضور مؤثر جمهوری اسلامی ایران در نزدیک نقطه جغرافیایی به آمریکا و تقویت دولت‌های ضدآمریکایی، کاری واجب و راهبردی در جهت تقویت منافع ملت ایران خواهد بود.

آیه شریفه۱۶ سوره انفال می‌فرماید اگر رزمنده و سربازی از لشکر اسلام در میدان رزم عقب‌نشینی غیرمعقول و بزدلانه داشته باشد، در دنیا و آخرت به غضب الهی دچار خواهد شد و در آخرت نیز به دوزخ خواهد رفت.

برای هر انسان مدبر و عاقلی، تلاش در جهت گرفتن بهانه غیرموجه از دشمن مورد پذیرش خواهد بود، اما سکون و سستی در برابر رقیب نشانه کم‌خردی و بی‌لیاقتی است. بیشینه کردن منافع ملت و کاستن از تهدیدات آرزوی همه علاقه‌مندان به ایران و ایرانی است، اما این مهم با طراحی هوشمندانه روش‌های جدید مقابله‌ای با آمریکا در نقاط ضعف این کشور چون، «نقض حقوق بشر»، «تولید، انباشت و استفاده از سلاح‌های کشتار جمعی»، «حمایت کامل از رژیم صهیونیستی» و «حمایت از تروریسم» و… بدست خواهد آمد. چرا که به شهادت تاریخ ۳۵ ساله اخیر دولت ایالات متحده مهم‌ترین مانع و مخالف افزایش قدرت اقتصادی، سیاسی، نظامی و… ملت ایران بوده است.

119777

منبع: ویژه نامه هسته‌های معلق

اخبار مرتبط